SAMENVATTING VAN… DE 8STE EIGENSCHAP – COVEY

08-09-2017

SAMENVATTING VAN… DE 8STE EIGENSCHAP – COVEY

OP ZOEK NAAR ONZE INNERLIJKE STEM

We zijn niet voor niets op aarde. Ieder van ons heeft een doel. Om uit te vinden welk doel dit is, moeten we op zoek naar onze innerlijke stem. Stephen R. Covey neemt ons bij de hand.

De een spreekt van een roeping. De ander van een ‘heilig ongenoegen’. Stephen R. Covey noemt het op zijn beurt ‘een innerlijke stem’. Deze stem verwoordt de ziel die wil overleven, bloeien en ertoe doen.

Volgens de wereldwijd veel gelezen auteur van verschillende leiderschapsboeken, ligt de innerlijke stem op het snijvlak van talent (natuurlijke gaven), passie (dingen die energie geven, motiveren en inspireren), behoefte (inclusief de behoefte van de omgeving die er geld voor wil betalen) en geweten (het kleine stemmetje dat weet wat goed is). En, zo stelt de auteur in De 8^ste eigenschap, iedereen heeft een diepe, aangeboren wens de innerlijke stem in zijn leven te ontdekken. “Diep in ieder van ons zit een verlangen om een leven van grootsheid te leiden en iets bij te dragen.”

De noodzaak van de zoektocht naar de innerlijke stem is niet alleen dat de vinder voldoening haalt uit zijn leven, maar ook dat de mensen om hem heen er profijt van hebben. Hoe anders zou de wereld er hebben uitgezien als beroemdheden als Martin Luther King, moeder Teresa of Nelson Mandela niet naar hun innerlijke stem hadden geluisterd! Zij zagen menselijke nood, luisterden naar hun geweten en probeerden iets aan de nood te doen.

Deze voorbeelden smeken erom gevolgd te worden. Niet dat er in ieder van ons een potentieel wereldleider huist, maar een levensdoel hebben we zeker. Of, zoals moeder Teresa het eens verwoordde: “Maar weinigen zijn in staat grote dingen te doen. Velen kunnen echter met grote liefde kleine dingen doen.”

Twee levenswegen

De keuze is aan ons. Covey beschrijft twee levenswegen waaruit ieder mens kan kiezen: de eerste leidt tot middelmatigheid en de tweede tot grootsheid. De eerste – hoewel gemakkelijker te nemen – beperkt het menselijk potentieel, terwijl de ander het juist ruimte biedt. Het zal niet verbazen dat Covey er stellig van overtuigd is dat we allemaal voor de weg naar grootsheid moeten gaan. Om zijn mening kracht bij te zetten, citeert hij Edmund Burke: “Er is niet méér voor nodig om het kwaad te laten winnen dan dat goede mensen niets doen.”

De weg naar grootsheid loopt via innerlijke groei van binnen naar buiten. Covey stelt dat we onze zogenoemde ‘geboortegeschenken’ moeten uitpakken. Zo moeten we beseffen dat we altijd de vrijheid hebben om te kiezen, ons moeten vasthouden aan tijdloze principes en onze vier intelligenties moeten blijven ontwikkelen. Deze vier intelligenties zijn de Mentale Intelligentie (IQ), Emotionele Intelligentie (EQ), Fysieke Intelligentie (FQ) en de Spirituele Intelligentie (SQ). Covey raadt wat betreft deze intelligenties het volgende aan:

1) Voor het lichaam (FQ): stel u voor dat u een hartaanval hebt gehad; richt uw leven daarop in.

2) Voor het hoofd (IQ): stel u voor dat u uw beroep nog twee jaar kunt uitoefenen; bereid u daarop voor.

3) Voor het hart (EQ): stel u voor dat alles wat u over een ander zegt, door die ander gehoord wordt; spreek vanuit die kennis.

4) Voor de ziel (SQ): stel u voor dat u elk kwartaal een persoonlijke ontmoeting met uw Schepper hebt; richt uw leven daarop in.

Er zijn volgens Covey vier manifestaties van de innerlijke stem: visie, discipline, passie en geweten. Visie ontstaat wanneer ons brein het nodige aan het haalbare koppelt. Discipline wanneer visie samengaat met toewijding. Passie is op haar beurt het vuur, de wens, de kracht van de overtuiging en de motor die ervoor zorgt dat mensen discipline kunnen opbrengen om hun visie te realiseren. Het geweten ten slotte, is het morele zintuig dat weet wat goed en slecht is. Het is de motor achter betekenis geven en ertoe doen. Het geweten is de leidende kracht voor visie, discipline en passie. “Als geweten richting geeft aan visie, discipline en passie, dan ontstaat langdurig leiderschap. Met andere woorden: morele autoriteit zorgt ervoor dat formele autoriteit werkt.”

Compleet mens	4 basisbehoeften	4 intelligenties	4 manifestaties	Innerlijke stem
Lichaam	Leven	Fysieke Intelligentie	Discipline	Behoefte
Hoofd	Leren	Mentale Intelligentie	Visie	Talent
Hart	Liefhebben	Emotionele Intelligentie	Passie	Passie
Ziel	Iets nalaten	Spirituele Intelligentie	Geweten	Geweten

Ego of geweten

Een leider moet, zoals al gesteld, een keuze maken. Of hij laat zich leiden door zijn ego óf door zijn geweten. Wanneer ons ego het laatste woord heeft, zijn we slechts gericht op het zelf overleven, op plezier en op vooruitgang ten koste van anderen. Covey stelt dan ook dat ego tiranniek, despotisch en dictatoriaal is. “Ego is egocentrisch en ambitieus. (…) Ego wordt bedreigd door negatieve feedback en straft de boodschapper. Het interpreteert alle gegevens in termen van zelfbehoud. Het censureert informatie. Het ontkent een groot deel van de werkelijkheid.”

Neem dan het geweten. Covey steekt een lofzang over het geweten af. Het ego mag niet langer de boventoon voeren. Covey: “Het geweten is opoffering: het zichzelf of het eigen ego ondergeschikt maken aan een goede zaak of hoger principe. (…) Opoffering kan vele vormen aannemen, het manifesteert zich in vier dimensies van ons leven: fysieke en economische opofferingen (het lichaam); het ontwikkelen van een open, onderzoekende geest en het laten varen van vooroordelen (het hoofd); groot respect en liefde voor anderen (het hart); en de eigen wil ondergeschikt maken aan een goede zaak of hoger principe (de ziel).”

Het geweten laat inzien dat het doel en de middelen niet te scheiden zijn. Om zijn punt duidelijk te maken, verwijst Covey naar Gandhi, die zeven dingen noemde die de mens vernietigen. In ieder van de punten zijn de middelen ontdaan van principes en waarden:

1. welvaart zonder te werken
2. plezier zonder geweten
3. kennis zonder karakter
4. handel zonder moraliteit
5. wetenschap zonder menselijkheid
6. aanbidding zonder opoffering
7. politiek zonder principes

Terwijl ons ego stelt dat het doel alle middelen heiligt, zegt het geweten dus dat middelen net zo belangrijk zijn als het doel zelf. Of in andere woorden: een leider die voor grootsheid gaat, gaat voor meer dan het doel alleen. Hij hecht ook waarde aan de middelen die hij hiervoor gebruikt.

Inspireren

Dit heeft automatisch zijn weerslag op hoe een leider met zijn mensen omgaat. Wil hij ten koste van hen zijn doel bereiken, of is hun ontwikkeling een doel op zich? Volgens Coveys definitie van leiderschap is leiderschap zo duidelijk op mensen overbrengen dat ze de moeite waard zijn en potentieel hebben, dat ze het zelf ook geloven. Logisch gevolg is volgens de auteur dan ook dat leiders niet alleen hun eigen innerlijke stem moeten ontdekken, maar ook anderen moeten inspireren hún unieke roeping te vinden.

Dit kunnen leiders doen door op de vier aspecten van de mens in te spelen. Door een juiste richting te kiezen (hoofd), de organisatie te stroomlijnen (lichaam), empoweren (hart) en een rolmodel te zijn (ziel).

Hoewel Covey al deze vier aspecten behandelt, zoemt hij in De 8^ste eigenschap vooral in op het laatstgenoemde. Het gaat volgens hem om de integriteit van de leider. Volgens Dwight D. Eisenhower is succes zonder die kwaliteit niet mogelijk. “Niet in een team, niet op het voetbalveld, niet in het leger en niet op kantoor.” Niet voor niets dus dat uit onderzoek van Covey blijkt dat verreweg de meeste werknemers integriteit als belangrijkste eigenschap van een leider zien.

Integriteit blijkt volgens Covey vooral uit de bereidheid te luisteren naar de ander. Alleen door echt te luisteren, kan de leider de innerlijke stem bij de ander ontdekken. Daarom zouden mensen in formele posities het geven van feedback veel meer moeten legitimeren. “Als zulke mensen feedback krijgen, moeten ze expliciet zeggen dat ze het waarderen, ook al is het in feite kwetsend. (…) We hebben allemaal feedback nodig, zeker over onze blinde vlekken – onze kwetsbaarheid vanbinnen die we afschermen. Daarom is persoonlijke groei zo belangrijk: het maakt mensen minder kwetsbaar. Gevoel van eigenwaarde is intrinsiek en niet afhankelijk van een bepaalde zwakke plek, blind of niet.”

Covey onderscheidt vijf niveaus van luisteren: negeren, doen alsof, selectief luisteren, aandachtig luisteren en empathisch luisteren. (kader met schema pag 174 boek). Alleen bij de laatstgenoemde manier van luisteren gaat het daadwerkelijk om de ander. “Om echt te luisteren, moet u uitstijgen boven uzelf, boven uw referentiekader, boven uw waardesysteem, boven uw verleden en uw neiging te oordelen.”

Als hulpmiddel voor empathisch luisteren noemt Covey de ‘Indiaanse talking stick’. Het idee van deze stok is dat in iedere vergadering degene die de stok vasthoudt, mag praten, net zolang totdat hij zich begrepen voelt. Daarna geeft hij de stok door aan de ander. Deze techniek wil niet zeggen dat aan het eind iedereen het met elkaar eens is, maar wel dat u in staat bent oprecht naar de ander te luisteren.

Samengevat: integere leiders luisteren niet alleen naar hun eigen innerlijke stem, maar proberen ook die van de ander te ontdekken door naar hen te leren luisteren. Echt te luisteren. Door samen te gaan voor grootsheid, wordt ruimte geboden voor het menselijk potentieel van ieder individu. Covey laat er geen misverstanden over bestaan: leiders kunnen verschil maken. Een innerlijke stem, een roeping, een ‘heilig ongenoegen’ schreeuwt het in ieder mens uit en wacht erop gehoord te worden.

Wil jij groeien in leiderschap? Neem dan contact met ons op. We kijken graag hoe we jou – en dus je medewerkers – verder kunnen helpen.

 

Meer informatie

 

DE 7 EIGENSCHAPPEN VAN EFFECTIEF LEIDERSCHAP:

Zie ook mijn YouTube kanaal over leiderschap, met hierin korte video’s over de 7 eigenschappen.

Eigenschap 1 – Wees proactief

We zijn zelf verantwoordelijk voor onze keuzes en we hebben de vrijheid te kiezen op basis van onze principes. Proactieve mensen kiezen ervoor geen slachtoffer te zijn. Ze handelen niet reactief en leggen de schuld niet bij anderen.

Eigenschap 2 – Begin met het einde in gedachten

Leef niet van dag tot dag, maar met een duidelijk doel voor ogen. Houd je aan principes en denk aan de relaties en doelen die belangrijk zijn.

Eigenschap 3 – Belangrijke zaken eerst

Richt uw leven in rondom uw principes. Laat u niet leiden door een dringende agenda.

Eigenschap 4 – Denk win-win

Zoek altijd naar wederzijds voordeel en respect in alle interacties. Denk in termen van overvloed en mogelijkheden en niet in termen van schaarsheid en competitie. Denk in termen van ‘wij’.

Eigenschap 5 – Eerst begrijpen, dan begrepen worden

Luister naar de ander met als doel hem of haar te begrijpen. Het gaat niet om het geven van antwoorden, maar om het bouwen aan een relatie. De mogelijkheden om zelf te spreken en begrepen te worden komen vanzelf.

Eigenschap 6 – Synergie

Niet uw manier of mijn manier, maar een derde manier. Die is beter dan u en ik onafhankelijk van elkaar kunnen betekenen. 1 + 1 = 3

Eigenschap 7 – Houd de zaag scherp

Dit gaat om de evenwichtige zelfvernieuwing op de vier terreinen van ons leven: fysiek, sociaal-emotioneel, mentaal en spiritueel. Met deze eigenschap is het mogelijk alle andere eigenschappen te ontwikkelen.

 

Henk Jan Kamsteeg was jurylid van managementboek van het jaar, schreef zeven boeken over leiderschap en storytelling en is spreker over onderwerpen als dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Regelmatig publiceert Henk Jan op deze site boekbesprekingen.
Voor lezingen en trainingen, kun je hier contact met Henk Jan opnemen.