SAMENVATTING VAN… EEN VOOR ALLEN, ALLEN VOOR EEN (LEADERS EAT LAST)

12-11-2019

SAMENVATTING VAN… EEN VOOR ALLEN, ALLEN VOOR EEN (LEADERS EAT LAST)

Leiderschap draait om de zorg voor je mensen. Om dienend leiderschap dus.

Niet de cijfers, maar de mensen moeten centraal staan. Maar: Wanneer je goed voor je mensen zorgt, volgen de goede cijfers vanzelf.

Leiderschapstrainingen draaien vaak helemaal niet om leiderschap, maar om het trainen van managers. Gevolg is een kortetermijnvisie binnen veel bedrijven. En dit moet veranderen (zie ook ‘Het oneindige spel’ van Simon Sinek).

In lijn met wat leiderschapsdenker Ken Blanchard (zie dit interview) stelt, betoogt ook Sinek dat het in leiderschap allereerst gaat om zorgdragen voor je mensen. 

Blanchard: “Winst is het applaus dat je krijgt voor het goed behandelen van je klanten en het creëren van een inspirerende omgeving voor je personeel.”

Sinek: “Zodra je je mensen op de eerste plaatst zet, zullen je mensen er alles voor geven de organisatie te helpen te groeien.”

Wanneer leiders niet als verantwoordelijkheid op zich nemen hun mensen te beschermen (een veilige sfeer te creëren,) zullen de medewerkers dit zelf doen.

In dit kader introduceert Sinek de ‘Cirkel van veiligheid’.

Deze cirkel komt op het volgende neer:
De wereld om ons heen, zit vol gevaren (nare collega’s, mislopen bonussen, concurrentie, persoonlijke omstandigheden, vervelende interne cultuur, etcetera).
Wanneer een organisatie (leiderschap) niet alles uit de kast trekt om de medewerkers tegen deze gevaren te beschermen, zullen de medewerkers dit zelf doen.

Gevolg is dat medewerkers vooral druk zijn met de gevaren van binnen en buiten te bestrijden in plaats van effectief aan de slag te gaan met hun werkzaamheden voor de organisatie.

“Het is de taak van het leiderschap een veilige cultuur te creëren waarin medewerkers zich bestand voelen tegen de gevaren.”

Sinek gaat vervolgens in op enkele stoffen (neurotransmitters) die wij in ons lichaam aanmaken en die van invloed zijn op ons gedrag. De vier neurotransmitters op een rijtje (bron: https://www.riavandinteren.nl/de-neurotransmitters-van-sinek/)

Dopamine
We kennen het gevoel allemaal: yes, we hebben het goed gedaan, een resultaat gehaald en wat een geweldig gevoel geeft dit! Dit gevoel wordt veroorzaakt door de neurotransmitter dopamine. We hebben deze neurotransmitter nodig, maar kunnen ook verslaafd raken aan de kick die dopamine veroorzaakt in ons brein. Gebruiken we drugs of medicatie dan kan dat de natuurlijke aanmaak van dopamine verstoren.

Endorfine
Een natuurlijk neurotransmitter en pijnstiller is endorfine. Lopen we hard, moeten we tot het gaatje of kunnen we even geen pijn gebruiken? De neurotransmitter endorfine werkt pijnstillende en zorgt ervoor dat we als het aankomt op overleven we even geen pijn voelen. Deze natuurlijke pijnstiller ontstaat bij extreme fysieke inspanning en wordt gemaakt in de hypofyse. Ook onnatuurlijk kunnen we het effect van endorfine oproepen door voeding bijvoorbeeld. Met name suikers (chocolade) en vetten zorgen voor het endorfine effect.

Serotonine
Serotonine is een neurotransmitter die als regulator werkt op het dopamine systeem. Serotonine ontstaat in de prefrontale cortex en versterkt het zelfvertrouwen. Deze neurotransmitter komt onder andere vrij als we een goede prestatie neerzetten en gewaardeerd worden door mensen in onze omgeving (lees leidinggevenden, ouders en docenten).

Oxitocine
Oxitocine komt vrij als mensen samen werken, elkaar aanraken. Vrouwen maken deze neurotransmitter en hormoon aan als ze bevallen en borstvoeding geven. Afgifte van deze neurotransmitters verlagen het stressniveau doordat het cortisol vermindert. Cortisol is een hormoon dat zorgt voor alertheid als we bedreigd worden. Te veel is echter een bedreiging voor ons immuunsysteem. Oxitocine zorgt voor balans.

Sinek maakt onderscheidt tussen de ‘egoïstische’ stoffen (dopamine en endorfine) en de ‘sociale’ stoffen (Serotine en Oxitocine). De laatste twee zijn de ruggengraat van de cirkel van veiligheid.

Wanneer wij ons niet veilig voelen, maken wij de stof cortisol aan. Deze stof heeft een negatief effect op oxitore. Gevolg is dat we minder empathie voelen voor onze collega’s en minder drang hebben om er voor de ander te zijn. Kortom: zodra we ons niet veilig voelen, worden we automatisch egoïstischer. Roddel, achterbaks gedrag, politieke correctheid zijn het gevolg.

Voelen wij ons daarentegen wel veilig, krijgen serotine en oxitocine de ruimte waardoor de dopamine en endorfine op hun beurt ook vrijkomen en ten goede worden ingezet, zoals bijvoorbeeld het gaan voor de gezamenlijke doelen en waarde creëren voor onze klanten.

Het is de rol van leiders om de ‘groep’ te beschermen. Je positie is overigens niet wat je tot een echte leider maakt. “Leiderschap is de keuze anderen te dienen of je nu wel of geen hogere positie dan de ander hebt.”

Over regels
Sinek: “We vertrouwen mensen, niet regels.”
Regels zijn er om ons te dienen, niet andersom.

In sterke organisaties breken medewerkers de regels omwille van de organisatie.
In zwakke organisaties breken medewerkers de regels omwille van zichzelf.

Over mensen zien
Hoe verder weg we staan van onze mensen (en hen eerder zien als nummers), hoe gemakkelijker we als leidinggevende beslissingen nemen die hen kwaad doen.

Dit werkt ook de andere kant op: hoe meer wij onze klanten zien, hoe meer wij voor hen willen betekenen. Zien we onze klanten niet, worden KPI’’s belangrijker.

Sinek geeft enkele tips:

1. Keep it real: Breng mensen bij elkaar.
2. Keep it manageable: zorg dat de groep met wie je werkt niet groter wordt dan 150 mensen.
3. Ontmoet de mensen die je helpt.
4. Geef tijd, niet geld.
5. Wees geduldig: het kost tijd om vertrouwen te winnen.

Nog enkele leiderschapslessen:

1. Cultuur = organisatie
   Een sterke organisatie zal iedereen goed behandelen.
   “Je kunt het karakter van iemand goed beoordelen door te zien hoe hij iemand behandelt die niets voor hem kan betekenen.”
2. Leider = cultuur
   De leiders zetten de toon.
3. Het draait om integriteit
   Wanneer we onze leidinggevende niet kunnen vertrouwen, stort alles in elkaar.
4. Vrienden doen ertoe
   Besteed tijd met elkaar.  
5. Leid mensen, niet cijfers