“Het is een eenzame positie, hoor…” Meermalen heb ik deze klaagzang van leidinggevenden gehoord, in de hoop sympathie van me te krijgen. Maar eerlijk gezegd, kan ik die empathie lang niet altijd opbrengen. Ja, voor een Directeur Grootaandeelhouder (DGA) kan ik het mij soms voorstellen, maar voor de gewone manager… Kom op. Je hoeft geen Remi, alleen-op-de-wereldmanager, te zijn. Heb je het er zelf niet naar gemaakt?

Een aspect van dienend leiderschap is dat je als leidinggevende bouwt aan een gemeenschap. Aan je team dus. En nee, dit doe je niet door als MT alle beslissingen te nemen zonder hierin je team mee te nemen. Wel door voortdurend  input te vragen, te luisteren naar wat er leeft en door transparant te zijn over genomen beslissingen.
Maar ik wil een stapje verder gaan… Waarom zouden wij als leidinggevenden denken dat wij alle wijsheid in pacht hebben? Of zoals ik eens een manager hoorde zeggen: “De tijd dat we iedereen mee moeten laten praten, is nu wel voorbij.” Wat een gemiste kans. Wat een arrogantie ook!

Nieuwsgierig volg ik langs de zijlijn een NGO waar onlangs besloten is het gehele MT op te heffen. Niet van de ene op de andere dag, maar na de rest van de organisatie voor deze stap klaar te hebben gestoomd. Natuurlijk is er nog leiderschap, maar, nog meer dan voorheen, in een dienende rol. Kennis en ideeen worden uit het hele team gehaald. Beslissingen worden juist samen genomen. Ik geloof niet dat hier nog iemand klaagt over eenzaamheid aan de top, maar eerder het feest van gezamenlijkheid zal vieren.

Maar ook nu weer: dit vraagt om ons ego aan de kant te zetten. Want hoe zielig het ook klinkt om te stellen dat het eenzaam is aan de top, stiekem is het ook een schreeuw om aandacht en bevestiging. Kijk mij eens belangrijk zijn! Ik doe het toch maar even! Ja, je mag er echt zijn. Echt waar. Maar loop niet in de weg.

Eenzaam aan de top? Kom naar beneden. Bouw aan een team. En kijk hoe zij vervolgens naar de top weten te klimmen. Terwijl jij hen van onderaan de berg staat aan te moedigen.

Investeer zelf in dienend leiderschap, dus in je mensen en in je organisatie >>

De 10 kenmerken van Dienend Leiderschap van Greenleaf:

• Luisteren (Lees het blog ‘Met de billen bloot’ hier)
  Een dienend leider verstaat de kunst van het luisteren. Dat is een kunst die lang niet iedereen verstaat
• Empathie (Lees het blog ‘Geen plek voor een slachtofferrol’ hier)
  Empathie of inlevingsvermogen is een wezenlijk kenmerk van een dienend leider. Het is een belangrijke eigenschap, omdat die beantwoordt aan het verlangen van mensen om serieus genomen te worden, gezien en gehoord te worden.
• Helend vermogen (Lees het blog ‘Kopje onder’)
  Helend vermogen is het vermogen om mensen ‘heel’ te maken. En je bent ‘heel’ als je in balans bent met jezelf en je omgeving.
• Commitment aan de groei van mensen (Lees het blog ‘Zo gek als een deur’)
  Dienend leiderschap draait om de wens om mensen tot hun recht te laten komen. Daarom zal een dienend leider altijd inzetten op groei van zijn of haar medewerkers – zowel op het persoonlijk vlak als professioneel. Dienend leiderschap is dan ook altijd gekoppeld aan coaching.
• Bouwen aan gemeenschap (Lees het blog ‘Eenzaam aan de top’)
  Aan de basis van dienend leiderschap ligt het idee dat de mens een sociaal wezen is. Ieder mens is onderdeel van een groter geheel en daarin ligt ook zijn kracht. Samen krijg je niet alleen meer voor elkaar, maar je kunt ook steun, warmte en stimulans ontlenen aan de groep.
• Bewustzijn (Lees het blog ‘Ben je nog gelukkig? En je mensen ook?)
  Zoals het woord aangeeft, betekent bewustzijn op een bewuste manier in het leven staan. Dat is minder makkelijk dan het lijkt. Veel dingen gebeuren op de automatische piloot en vaak zijn we tijdens ons werk in gedachten met iets anders bezig. Dienend leiderschap zorgt ervoor dat je een groter bewustzijn krijgt.
• Overtuigingskracht (Lees het blog ‘Natuurlijk leiderschap vs “omdat ik de baas ben”‘
  Alle aandacht voor dienen laat onverlet dat een leider ook gewoon moet leiden. Hij of zij moet de richting aangeven en mensen in beweging krijgen. Niet via dwang, maar via overtuigingskracht. Werkelijke overtuigingskracht is meer dan een goed betoog. Het berust ook op morele autoriteit.
• Conceptualiseren (Lees het blog ‘Hoe je verstand te blijven gebruiken’)
  Nieuwe dingen ontstaan uit dromen. Uit het vermogen om te kijken voorbij de bestaande kaders. Maar met dromen alleen kom je nergens. Om de dromen handen en voeten te geven, moet de droom worden ingebed in de realiteit. Je moet dus in actie komen, de juiste maatregelen treffen en werken vanuit een concept. Dat concept fungeert als kompas. Het geeft de richting aan en dient als ijkpunt om te kijken of je nog wel op de juiste weg bent. Met de juiste mix van droom en daad kun je je eigen werkelijkheid creëren.
• Vooruitzien (Lees het blok ‘Met de benen op tafel’)
  Vooruitzien is het vermogen om te anticiperen, in te spelen op situaties vanuit een brede ervaring. De intuïtie is daarbij heel belangrijk. Iedereen beschikt erover, maar lang niet iedereen durft er ook op te vertrouwen.
• Rentmeesterschap (Lees het blog ‘Wat doen we hier?’)
  In een wereld waarin grondstoffen langzaam maar zeker uitgeput raken en de aarde schijnbaar onomkeerbare schade wordt toegebracht, is duurzaamheid een belangrijk begrip. Een dienend leider kent zijn verantwoordelijkheid voor de omgeving en gedraagt zich als een goed rentmeester. Dat betekent dat hij of zij verder kijkt dan vandaag en op verantwoorde wijze met de omgeving en het milieu omgaan.