“Hoe zouden jullie het vinden als we gaan voor…” De peptalk was uit het boekje. Enthousiast. Opzwepend . Gepassioneerd. Maar of het ook reëel was? Die vraag stelden we door de drie genoemde elementen niet eens meer. En dus gingen we voor een droom. Of beter: een fata morgana.

Eigenlijk hebben leidinggevenden de mooist denkbare baan. Want hoe mooi is het om voor een duidelijk doel te gaan en anderen hierin mee te mogen nemen! Ik geloof oprecht dat dit een voorrecht is.

Zoals we al zagen in een vorig blog, vraagt dienend leiderschap om het hebben van een duidelijke visie. Om te durven dromen van het kleine stukje wereld waarin jij je begeeft een beetje mooier te maken, te helpen ontwikkelen, te doen groeien. Zoals Adam en Eva volgens de bijbelse verhalen de opdracht kregen hun stukje aarde verder te ontwikkelen, mogen wij allemaal bezig zijn met het creëren van iets nieuws. Zaak is echter wel dit verstandig te doen. Of zoals Greenleaf (zie zijn tien kenmerken van dienend leiderschap onderaan dit blog) stelt: dromen is mooi, maar ze moeten wel ingebed zijn in de realiteit.

Terug naar bovengenoemde peptalk, waar ik zelf ook met beide ogen intrapte. De gestelde doelen waren prachtig. Maar toen we weer met beide voeten op de aarde stonden, bleken ze onhaalbaar te zijn. En daardoor maakten we ook onverstandige keuzes. Wilden we zo snel groeien dat we in deze drang uiteindelijk meer kapot maakten dan goed deden.

In zijn boek ‘Great by Choice’ beschrijft Jim Collins twee expedities die een race aangaan naar de Zuidpool. Het ene team haalt de finish, het andere team sterft onderweg. Een van de belangrijkste verschillen tussen beide teams was dat het eerste team een ‘fanatieke discipline’ kende en de ander niet. Dit hield in dat het winnende team besloot elke dag 20 kilometer te reizen, hoe goed of slecht de weersomstandigheden ook waren. Terwijl het andere team bij goed weer zo ver mogelijk vooruitging, om vervolgens bij slecht weer geen stap meer te kunnen zetten – en dus letterlijk doodvroor.

Collins noemt enkele onderdelen van een goede 20-kilometerloop:

• Prestatienormen die een benedengrens markeren. In moeilijke tijden zijn ze een uitdaging, maar niet onmogelijk.
• Zelfopgelegde beperkingen. Deze creëren een bovengrens. Deze beperkingen vormen een ongemak wanneer de druk toeneemt om sneller en langer te gaan lopen.
• Op maat gesneden voor de onderneming en haar omgeving.
• Een goede 20 kilometer-loop kun je meestal halen. Geluk is niet nodig.
• De tijdspanne van de 20 kilometer-loop moet precies goed zijn. Niet te kort en niet te lang.
• Een goede 20 kilometer-loop is door de onderneming zelf ontworpen en opgelegd, en dus niet extern.
• Een goede 20 kilometer-loop moet zeer consequent worden afgelegd. Goede bedoelingen tellen niet.

Wie de fanatieke discipline loslaat, loopt volgens Collins kans vermorzeld te worden door de omstandigheden.

Drie redenen waarom een 20 kilometer-loop de werkelijkheid gunstig kan beïnvloeden:

• Het vermogen om goed te presteren in ongunstige omstandigheden genereert vertrouwen.
• Het verkleint de kans op rampen in woelige tijden.
• Het helpt zelfcontrole uit te oefenen in niet te controleren omstandigheden.

Dienende leiders moeten dus zeker blijven dromen. Maar altijd de realiteit onder ogen blijven zien en daarmee zorgdragen voor zowel de doelstellingen als de mensen die deze doelstellingen moeten gaan behalen.

Investeer in dienend leiderschap, dus in je mensen en in je organisatie >>

De 10 kenmerken van Dienend Leiderschap van Greenleaf:

• Luisteren (Lees het blog ‘Met de billen bloot’ hier)
  Een dienend leider verstaat de kunst van het luisteren. Dat is een kunst die lang niet iedereen verstaat
• Empathie (Lees het blog ‘Geen plek voor een slachtofferrol’ hier)
  Empathie of inlevingsvermogen is een wezenlijk kenmerk van een dienend leider. Het is een belangrijke eigenschap, omdat die beantwoordt aan het verlangen van mensen om serieus genomen te worden, gezien en gehoord te worden.
• Helend vermogen (Lees het blog ‘Kopje onder’)
  Helend vermogen is het vermogen om mensen ‘heel’ te maken. En je bent ‘heel’ als je in balans bent met jezelf en je omgeving.
• Commitment aan de groei van mensen (Lees het blog ‘Zo gek als een deur’)
  Dienend leiderschap draait om de wens om mensen tot hun recht te laten komen. Daarom zal een dienend leider altijd inzetten op groei van zijn of haar medewerkers – zowel op het persoonlijk vlak als professioneel. Dienend leiderschap is dan ook altijd gekoppeld aan coaching.
• Bouwen aan gemeenschap (Lees het blog ‘Eenzaam aan de top’)
  Aan de basis van dienend leiderschap ligt het idee dat de mens een sociaal wezen is. Ieder mens is onderdeel van een groter geheel en daarin ligt ook zijn kracht. Samen krijg je niet alleen meer voor elkaar, maar je kunt ook steun, warmte en stimulans ontlenen aan de groep.
• Bewustzijn (Lees het blog ‘Ben je nog gelukkig? En je mensen ook?)
  Zoals het woord aangeeft, betekent bewustzijn op een bewuste manier in het leven staan. Dat is minder makkelijk dan het lijkt. Veel dingen gebeuren op de automatische piloot en vaak zijn we tijdens ons werk in gedachten met iets anders bezig. Dienend leiderschap zorgt ervoor dat je een groter bewustzijn krijgt.
• Overtuigingskracht (Lees het blog ‘Natuurlijk leiderschap vs “omdat ik de baas ben”‘
  Alle aandacht voor dienen laat onverlet dat een leider ook gewoon moet leiden. Hij of zij moet de richting aangeven en mensen in beweging krijgen. Niet via dwang, maar via overtuigingskracht. Werkelijke overtuigingskracht is meer dan een goed betoog. Het berust ook op morele autoriteit.
• Conceptualiseren (Lees het blog ‘Hoe je verstand te blijven gebruiken’)
  Nieuwe dingen ontstaan uit dromen. Uit het vermogen om te kijken voorbij de bestaande kaders. Maar met dromen alleen kom je nergens. Om de dromen handen en voeten te geven, moet de droom worden ingebed in de realiteit. Je moet dus in actie komen, de juiste maatregelen treffen en werken vanuit een concept. Dat concept fungeert als kompas. Het geeft de richting aan en dient als ijkpunt om te kijken of je nog wel op de juiste weg bent. Met de juiste mix van droom en daad kun je je eigen werkelijkheid creëren.
• Vooruitzien (Lees het blok ‘Met de benen op tafel’)
  Vooruitzien is het vermogen om te anticiperen, in te spelen op situaties vanuit een brede ervaring. De intuïtie is daarbij heel belangrijk. Iedereen beschikt erover, maar lang niet iedereen durft er ook op te vertrouwen.
• Rentmeesterschap (Lees het blog ‘Wat doen we hier?’)
  In een wereld waarin grondstoffen langzaam maar zeker uitgeput raken en de aarde schijnbaar onomkeerbare schade wordt toegebracht, is duurzaamheid een belangrijk begrip. Een dienend leider kent zijn verantwoordelijkheid voor de omgeving en gedraagt zich als een goed rentmeester. Dat betekent dat hij of zij verder kijkt dan vandaag en op verantwoorde wijze met de omgeving en het milieu omgaan.