TOTAAL 2

30-07-2023

TOTAAL 2

Marcel van Roosmalen is geniaal. Als schrijver. Vorig jaar las ik tijdens mijn vakantie Totaal. Dit jaar Totaal 2. Na de langere reportages, nu dus de korte. Oftewel: zijn eerder in NRC gepubliceerde columns.

Even spande het er om of ik deze weken aan Totaal 2 kon beginnen. We reisden namelijk met het vliegtuig en om alle ellende op Schiphol te voorkomen, namen we alleen handbagage mee. Mijn vrouw pakte al de koffers vakkundig in. Laatste dat ze nog in een van de koffers kreeg, was mijn duikbril. Toen ze klaar was, lag Totaal 2 treurig naast de volgepakte koffers op de grond. Ik kreeg bijna een angstaanval. Vakantie zonder boek is als golfsurfen zonder golven. Een Italiaans diner zonder witte wijn. Totaal 2 moest en zou dus mee.
Ik waagde de gok en legde op Schiphol het boek boven op mn koffers. Gewicht werd gelukkig niet gecheckt. We konden doorlopen.

705 pagina’s aan columns. Geschreven columns dan. Want op de bijna honderd pagina’s die volgen, staan QR-codes naar columns die Van Roosmalen insprak op radio en televisie. Die luister ik later, als ik weer fatsoenlijke wifi heb.

Ik las Totaal 2 op de stranden van Sicilië, in de huisjes die we huurden en in het Ancient Theatre of Taormina. Ik had het boek meegesleept de stad in, omdat vrouw en dochters gingen shoppen en ik wel echt vakantie wilde vieren. Ik zocht een plekje op een terras, bestelde een wijntje en opende mijn boek.

In het Grieks-Romeins amfitheater klaagde dochter 1 (een puber van 16) dat het te warm was, de teksten op de plakkaten over de geschiedenis van het theater te f%#!cking lang waren en wat we moesten met deze oude zooi. Ze plofte op een van de stoeltjes voor het podium neer. Ik besloot bij haar te gaan zitten. Ik moest denken aan een studiegenoot die tijdens een reis naar Straatsburg in de kerk waar zijn grote voorbeeld Johannes Calvijn preekte, plotseling tot ieders verbazing zijn scheur opentrok en een operastuk begon te zingen. De lokatie smeekte er om, zei hij. Net zo begon ik nu een column uit Totaal 2 aan mijn dochter voor te lezen. Zij zette haar oortjes met rotherrie harder, maar ik genoot des te meer. Het woordenspel van Van Roosmalen had wat mij betreft het theater gevonden waar het recht op had. In het eeuwenoude theater las ik over de onverwoestbare moeder van Van Roosmalen in de column ‘Dement zijn we allemaal’.

Zijn moeder leren we in dit boek goed kennen. En de zoektocht van Van Roosmalen naar welke rol zijn ouders in zijn leven hebben gespeeld en hoe ze hem hebben gevormd. Ook lezen we over zijn worsteling hoe om te gaan met een moeder die hoewel springlevend, steeds meer afstierf. Ik herken de geestelijke aftakeling als ik aan een van mijn oma’s denk. Een eens sterke vrouw – voor mijn tijd – die eindigde zoals ze ter wereld kwam.

Omdat ik in de boeken die ik lees, altijd op zoek ga naar de link met leiderschap, nog een korte citaat uit de column ‘Sorry-zegger’ waarin Van Roosmalen ingaat op zijn tijd als havo-scholier aan een particuliere school.
“De situatie daar was voor mij een van overleven, dat had ik op de eerste schooldag al in de gaten. Dan heb je dus geluk als er een paar nog grotere kneuzen tussen zitten. Het beeld van een van hen, vrijwillig bukkend met de handen op de motorkap van een auto, waarna ze hem een voor een een trap tegen het achterwerk gaven, komt nog wel eens boven. Een van de jongens gaf eerst een trap en zei daarna ‘sorry’, waarmee hij zich verexuseerde voor een stukje groepsdrang.
Je vraagt je af wat er van zo iemand geworden is en je hoopt dat het niet iets leidinggevends is.”

Als schrijver en spreker kan ik alleen maar genieten van de kunst die Van Roosmalen verstaat om zijn eigenzinnige denken op papier te zetten. Net als vorig jaar inspireerde het mij ook deze vakantie niet alleen veel foto’s te maken, maar vooral ook veel te schrijven. Een column per dag. En elke keer weer in het confronterende besef, dat Van Roosmalen het vast beter had verwoord.

Link naar de columns

Totaal
Marcel van Roosmalen
Koop het boek hier: https://www.managementboek.nl/