RECENSIE: ZIJ ZEI

13-10-2019

RECENSIE: ZIJ ZEI

Ik vond haar altijd al een leuke actrice, maar na het lezen van Zij zei vind ik haar een held: Ashley Judd. De eerste vrouw die het aandurfde zich on the record uit te spreken over seksuele intimidatie door oud-filmproducent Harvey Weinstein. Een dappere stap die vele andere vrouwen (zoals Gwyneth Paltrow en Angelina Joli) lange tijd niet durfden te zetten, omdat Weinstein veel geld had, en dus macht. Om je te maken én te breken.

In Zij zei geven Jodi Kantor en Megan Twohey, onderzoeksjournalisten van The New York Times, een schokkend beeld van hoe het bezit van veel geld en (dus) macht kan leiden tot een arrogante kijk op het recht op seks. Tot in detail doen de journalisten verslag van een jarenlang onderzoek naar het wangedrag van Weinstein, die tientallen vrouwen seksueel intimideerde en seksueel misbruikte. Een vernedering die verderging dan die ene misdadige daad, maar vervolg kreeg in verbaal geweld en het afkopen van de misdaad, onder voorwaarde dat de vrouwen er met geen woord meer over zouden reppen. “Het was heel gewoon dat vrouwen met hun handtekening hun recht opgaven om over hun eigen ervaringen te praten,” aldus de auteurs.

Deze overeenkomst was niet alleen gunstig voor Weinstein, maar ook voor de talloze advocaten die zich met de zaken bezighielden. “Zij werkten in het algemeen op ‘no cure no pay’-basis, en werden dus alleen betaald als de cliënt dat ook werd, waarbij zij minstens een derde van het bedrag van de cliënt als honorarium rekenden. Verloor je in de rechtszaal, dan kon dit betekenen dat je niets kreeg, Dus waren seksuele-intimidatieschikkingen uitgegroeid tot een industrie op zich.” Kortom: geld in ruil voor zwijgen.

En dus kon Weinstein jarenlang zijn gang gaan. De ene vrouw ging akkoord met een schikking en de ander was te bang er überhaupt een woord over te zeggen. Kanton en Twohey laten zien dat Weinstein helaas niet een uitzondering is. “Weinstein was de personificatie van de manier waarop machtige mannen hun positie konden misbruiken om vrouwen te domineren.” Naast het uitgebreide verslag over het onderzoek naar de filmproducent, komen ook Donald Trump en Brett Kavanaugh aan bod. De eerste lijkt er, net als Weinstein, gewoonte van hebben gemaakt vrouwen te misbruiken en te kleineren en de tweede, nu rechter in het Hooggerechtshof in de Verenigde Staten, lijkt tijdens zijn studietijd een keer verschrikkelijk de fout in zijn gegaan. Beide ontkennen echter in alle toonaarden al de beschuldigingen. Net zoals Weinstein jaren deed.

Zij zei is een boek dat in een #metoo-tijdperk wel geschreven moest worden. Onthullend en schokkend. Vraag is alleen of mannen (en vrouwen?) als Weinstein zich erdoor tot de orde laten roepen. Want blijkbaar komen veel daders er ongestraft vanaf. Trump werd ondanks duidelijke beschuldigingen en onthullingen gewoon president. En Kavanaugh werd ondanks alles gewoon een van de belangrijkste rechters van de VS. En Weinstein? Hij werd weliswaar aangeklaagd, maar kwam ook snel op borgtocht weer vrij.  

Zij zei
Jodi Kantor en Megan Twohey
Koop het boek hier