RECENSIE: WOEDE

10-10-2020

RECENSIE: WOEDE

Doordat het hoofdkantoor van International Justice Mission (IJM) in Washington D.C. gevestigd is, had ik als storyteller van het Nederlandse kantoor afgelopen jaren de kans het centrum van de wereldmacht meermalen te bezoeken. Om te voorkomen dat een jetlag mij tijdens vergaderingen de das om zou doen, maakte ik er een traditie van een dag eerder naar de hoofdstad van de VS af te reizen en langs het Capitool, het Lincoln Memorial en het Witte Huis te lopen. Een fikse wandeling waarbij ik van elke stap genoot. De stad waar het lokale nieuws wereldnieuws is. De stad ook waar de presidenten George W. Bush, Barack Obama en Donald Trump woonden op de momenten dat ik langs de hekken van het Witte Huis liep. Drie mannen waar journalist Bob Woodward diverse boeiende boeken over schreef. Boeken die lezen als thrillers, maar toch echt non-fictie zijn. Helaas, zou ik willen zeggen na het lezen van ‘Woede’.

Natuurlijk kom je er in een boekbespreking over een boek over een president moeilijk onderuit iets te laten doorschemeren van wat je van het lijdend voorwerp van het boek vindt. Laat ik mij proberen te beperken door mij te focussen op de leiderschapslessen die we uit ‘Woede’ kunnen halen. En, om dan maar direct met de deur in huis te vallen, in het verslag over Trumps presidentschap leren we toch echt vooral hoe het niet moet. Of, om de laatste woorden uit de epiloog van Woodward aan te halen: “Trump is de verkeerde man voor deze taak.”

Opvallend aan ‘Woede’ is dat Trump zelf zijn medewerking aan het boek verleende. Dit deed hij door zeventien interviews aan de auteur te geven. Gesprekken die soms lijken op die van een cliënt die zijn psycholoog opbelt wanneer hem weer iets dwarszit, om zijn therapeut vervolgens in totale verwarring achter te laten, omdat er geen touw aan zijn relaas is vast te knopen.

Wat we dan leren? Enkele observaties.

Om te beginnen dat een dienend leider bij succes niet naar zichzelf wijst, maar naar zijn team. Trump wees bij – wat hij zelf zag als successen – echter alleen naar zichzelf. “Zelfs toen hij de beslissing nam, die hard en verstandig lijkt te zijn geweest, op advies van zijn topadviseurs nationale veiligheid een van medische specialisten, wil hij – en nam hij – alle eer voor hemzelf,” schrijft Woodward over Trumps opgelegde reisbeperkingen vanuit China, meer dan twee maanden nadat hij op de hoogte was gesteld van Covid-19.

Tweede is dat een dienend leider voor zijn ego niet afhankelijk is van wat anderen van hem vinden. Trump liet zich daarentegen inpalmen door vleierij van dictators als Noord-Korea’s Kim Jong-un. Trump en Jong-un schreven vele brieven aan elkaar die soms leken op liefdesbrieven van verliefde pubers. Woodward: “De CIA heeft nooit overtuigend kunnen achterhalen wie Kims brieven aan Trump bedacht en schreef {..} maar de analisten verbaasden zich over de bekwaamheid waarmee de auteur precies de juiste hoeveelheid vleierij wist te vinden en tegelijk inspeelde op Trumps behoefte aan grote gebaren en een hoofdrol in de geschiedenis.”

Derde is dat een dienend leider altijd op zoek is naar de mening van anderen om zijn eigen visies aan te scherpen. Trump lijkt alleen naar zichzelf te luisteren. Ministers en andere ambtenaren die hem durven tegen te spreken worden rücksichtslos ontslagen – zelfs via twitter.

Woodward zelf schrijft de lezer zo goed mogelijk als gids te hebben willen dienen. “Maar de interviews laten zien dat hij (Trump dus) zijn rol als leider van het land weifelachtig, ontwijkend en soms ontduikend invulde, ondanks zijn retoriek van ‘alleen ik kan dit fixen’.”

Is dit een mening van weer een kritische journalist die denkt het zelf allemaal beter te weten? Los van de indrukwekkende staat van dienst van Woodward, kunnen we concluderen dat Woodward niet alleen staat in zijn conclusies. Woordward: “Zelfs de hoogste leiders van de nationale veiligheid vonden dat de president van de Verenigde Staten een gevaar was voor het land.” 

Woede
Bob Woodward

Koop het boek hier  

Ontvang een gratis e-book over Dienend Leiderschap, krijg de laatste blogs over leiderschap en storytelling in je inbox en mis niets! Meld je hier aan… >>