RECENSIE: VERBAAL MEESTERSCHAP

24-02-2022

RECENSIE: VERBAAL MEESTERSCHAP

Laat ik direct met de deur in huis vallen: dit is een ode aan een boek. Sinds ik tien jaar geleden de eerste druk van Verbaal Meesterschap las, gebruik ik de theorie in mijn lezingen over Dienend Leiderschap, deel ik het in mijn workshop Storytelling en was het een van mijn bronnen voor mijn eigen businessroman ‘Spreken met passie’. Kortom; Remco Claassen heeft een bijzondere invloed gehad op mijn denken en doen. Dank dus, Remco! En geweldig dat tien jaar na het uitkomen van je boek nu een jubileumeditie is uitgekomen, met waardevolle aanvullingen.

Goed, vanwaar mijn enthousiasme? Wat Claassen over de kunst van het spreken schrijft, is niet nieuw. In de rij met boeken die ik over dit onderwerp las, kom ik vrijwel alle technieken die de zelfverklaarde ‘kenniskliko’ deelt wel tegen. Maar Claassen deelt zijn geleerde lessen op zijn eigen unieke wijze die iedere pagina de moeite van het lezen waard maakt. Onderstrepen, samenvatten en zelf uitproberen dus.

Nu ben ik altijd een fan van storytelling geweest. Een liefde waarmee meester Fred Meijer mij in de derde klas van de basisschool met zijn geweldige verhalen heeft aangestoken. Het moment waarop hij aangaf dat we onze schriften in onze vakken mochten leggen, waren de hoogtepunten van de week. Meester Meijer ging vertellen. Het kon niet lang genoeg duren!

Hoe teleurstellend en slaapverwekkend waren aan de andere kant de talloze preken die ik hoorde in de kerkdiensten die ik bezocht of de presentaties van directeuren van bedrijven die ik bijwoonde, omdat ik daarna een lezing zou geven. Een lezing waarbij ik met 0-1 achterstond omdat mijn publiek door de vorige spreker, zoals Claassen het noemt “in coma was geluld”.

‘Geen lezing zonder het vertellen van verhalen’

Geen lezing dus zonder het vertellen van verhalen. Claassen stelt dat we iedere keer wanneer we de bühne pakken Anneke D. moeten meenemen. Waarbij Anneke D, staat voor anekdotes. Sindsdien teken ik de voorbereiding van mijn lezingen standaard een vrouwelijk poppetje aan de kantlijn van mijn uitgeschreven tekst, om er zeker van te zijn dat Anneke D. inderdaad van de partij is. (Die uitgeschreven tekst is overigens een van de eerste fases van het spreekproces. Wat volgt is een mindmap en – wanneer niemand mij kan horen – veel oefenen voor de spiegel, tijdens wandelingen en in de auto op weg naar de locatie waar ik ga spreken.)

Naast een goede balans tussen Educatie, Entertainment (verhalen dus) en Empowerment (call to action), ben ik ook andere technieken uit Verbaal Meesterschap gaan toepassen. Zo begin ik lezingen steevast met het stellen van een aantal vragen (grabbing) en het doen van beloftes (pre-framing). Daarnaast probeer ik mij te houden aan de tips hoe mijn plek op het podium in te nemen. Dus niet verstijfd mij vastklampen aan een lessenaar, maar ook niet als een kip zonder kop heen en weer rennen. Op de bühne zijn mijn stiften en flip-over mijn beste vrienden. De powerpoint – de vloek van menig presentatie – blijft lekker uit! Ook hierin voel ik mij gesteund door Claassen.

Maar zoals gezegd: Verbaal Meesterschap heeft een aantal waardevolle aanvullingen. Technieken waarvan Claassen overtuigd is dat iedereen ze kan aanleren. Zo introduceert hij de kreet ‘Bühne-blok’; “een moment waarin jij verbaal meesterlijk moet zijn. Een moment waarin jij niet alleen wilt dat mensen naar je luisteren en je begrijpen maar een sterk optreden waarna de mensen, die je hebt toegesproken, iets gaan doen, laten of nooit meer vergeten.” Hieraan gelinkt is een andere nieuwe kreet uit het boek: ‘De Spielberg Modus’. Dit slaat op de grondige voorbereiding van je speech waarin je heel helder voor ogen hebt wanneer je welke technieken wilt toepassen. “Precies als een ware Steven Spielberg probeer ik mijn bühne-blokken te produceren.” En, zo voegt Claassen terecht toe, we willen toch allemaal dat alle sprekers bij wie wij in het publiek zitten “zich met regisseurwaardige finesse en inzet hebben voorbereid voordat ze hun mond tegen je openen.”

Een mooie aanvulling in Verbaal Meesterschap zijn de columns van enkele sprekers die ook met de tips van Claassen aan de slag zijn gegaan. Zo schrijft Thijs Lindhout dat hij een leven heeft dat bestaat uit twee delen: voor het zien optreden van Remco Claassen en erna. Moeten we dan een kopie worden van de meesterspreker zelf? Uiteraard niet! Lindhout: “Wil je een betere spreker worden? Maak om te beginnen verbinding met de zaal. En wat verbindt? Mens zijn.” En dan komt die: “Dus wees zo authentiek mogelijk.”

Wat mensen zien als goede en slechte sprekers? Claassen somt twee rijtjes op. Goed om deze naast de evaluaties te leggen van de lezingen die wij zelf geven.

Goede spreker:

Enthousiast
Gedreven
Humor
‘De tijd vloog om’
Contact met de groep
Authentiek

Slechte spreker:

Monotoon
Egocentrisch
Te veel informatie
Onsamenhangend
Saai
Paternalistisch

Afvinken maar! En nogmaals: er is hoop. Voor iedere spreker. En dus ook voor alle toehoorders. We kunnen allemaal groeien als spreker. Zeker wanneer we Verbaal Meesterschap als onze sprekersbijbel erbij pakken!

Verbaal Meesterschap
Remco Claassen

Koop het boek hier