RECENSIE: ORANJE ZWARTBOEK

31-10-2020

RECENSIE: ORANJE ZWARTBOEK

Met mijn dochter van twee op de nek en de jongste in de kinderwagen liepen mijn vrouw en ik in gelijke tred mee met de open bus waaruit de leden van het koningshuis naar het klootjesvolk zwaaide. Eigenlijk heb ik altijd een beetje medelijden gehad met de koninklijke familie. Ik kon me niet voorstellen dat Willem-Alexander en de zijnen nu lol beleefden aan dit jaarlijkse volksfeest van koekhappen, volksdansen en handjes schudden. Toen de knal. Ene Karst Tates reed met opzet op het publiek in en doodde zeven toeschouwers. De Oranjes bleven ongedeerd. Wij gingen met de beelden van de levenloze lichamen op het asfalt op ons netvlies naar huis.

Van veel medelijden met het Oranjehuis is na het lezen van ‘Oranje Zwartboek’ van Gerard Aalders weinig meer over. De luxe die het koningshuis zich de afgelopen eeuwen heeft toegeëigend, maakt die paar ongetwijfeld oninteressante plichtplegingen te overzien. Want als Aalders een ding duidelijk maakt in zijn frontale aanval op het koningshuis, is dat geld een buitenproportionele invloed op hen heeft gehad en nog steeds heeft. En niemand die hier iets tegen lijkt te willen of durven doen.

De auteur neemt ons mee van Willem de Zwijger tot aan Willem-Alexander. De verhalen over de vorsten liegen er niet om. Al moet gezegd dat vooral Koning Willem I, II en III het wel erg bont maakten. Vergeleken met hen is onze huidige koning misschien vooral “een beetje dom”, zoals Maxima het eens verwoordde.

De levensbeschrijving van de eerste koningen lezen weg als de Bijbelse verhalen van koning David en zijn nageslacht. Een leven van geld, seks en macht. Een verfilming van hun leven, zou Rating R. krijgen. In ieder geval een film die ik niet met mijn moeder zou kijken… De Amerikaanse serie Dynastie is er niets bij. Onze vorsten sliepen zoveel buiten de deur dat de helft van de Nederlandse bevolking wel kan afstammen van Willems van Oranje of van de echtgenoten die trouwden met koningin Wilhelmina en Juliana. Over prins Claus gelukkig ook door Aalders geen kwaad woord. Want dat zou de desillusie wel erg groot hebben gemaakt.

Aalders blijft zich tussen de gedetailleerde beschrijvingen van de misstappen van de koningen voortdurend afvragen wat hier nu voor het Nederlandse volk tegenover stond en staat. Of in ander woorden: wat hebben de Oranjes nu echt voor Nederland betekend? “We hebben geen flauw benul,” concludeert de auteur. Over Beatrix schrijft hij: “Heeft ze iets betekend voor Nederland? Het is onwaarschijnlijk.” Die komt toch even aan… Hij heeft het wel over de koningin met wie ik groot geworden ben. 

Dat de Oranjes erg geliefd zijn bij de bevolking, zegt volgens de auteurs echter niets. Dit komt volgens hem vooral ook doordat geen media een kritisch geluid over de familie durft te laten horen. Vroeger werden kritische journalisten ronduit de mond gesnoerd en tegenwoordig is het eigenlijk not done de meerwaarde van het koningshuis kritisch onder de loep te nemen. Ja, het onverstandige reisje naar Griekenland in de week dat minister-president Mark Rutte het volk opriep vanwege corona vooral thuis te blijven, kreeg de nodige aandacht. Al was de kou al snel weer uit de lucht toen de koning met koningin Maxima aan zijn zijde zijn excuses aanbood. “We zijn betrokken. Niet onfeilbaar.” Vooral dat laatste zal Aalders – zo vermoed ik na het lezen van zijn boek – van harte onderschrijven. Al denk ik dat hij een paar stappen verder zou willen gaan.

Zie mijn Twitter account voor mijn bevindingen tijdens het lezen van dit boek: @henkjankamsteeg

Oranje Zwartboek
Gerard Aalders

Koop het boek hier

 

Ontvang een gratis e-book over Dienend Leiderschap, krijg de laatste blogs over leiderschap en storytelling in je inbox en mis niets! Meld je hier aan… >>