RECENSIE DE JUISTE VRAAG

29-01-2020

RECENSIE DE JUISTE VRAAG

“Zeg je door de vraag te stellen niet genoeg?”

Het was bijzonder dit keer aan de andere kant te zitten. Mijn gesprekpartner was een bevriende, geslaagde zakenman die ik om advies vroeg over een aanbod die mij was gedaan en waar ik over twijfelde om op in te gaan.

M’n gesprekpartner ging verder. 

“Zie je jezelf dit dagelijks doen?”

Ik bleef weer even stil.

“Verhongeren je kinderen wanneer je niet op dit aanbod ingaat?”

Ik was eruit. Nu voor honderd procent. En dit zonder dat ik ook maar een klein beetje advies had gekregen. Het enige dat mijn vriend deed, was drie vragen stellen. Vragen die hij alleen kon stellen door eerst goed naar mij te luisteren en verbinding met mij te zoeken. Wat heerlijk om dit keer niet de coach, maar spontaan, onder het genot van een borrel, de coachee te zijn. Op het juiste spoor in mijn denken te worden gezet, door ‘slechts’ de juiste vragen gesteld te krijgen.

Kritiek op coaches is nogal eens dat ze alleen maar vragen stellen. Zelf sluit ik daarom bij nieuwe coachingstrajecten altijd van tevoren kort of – wanneer nodig en mogelijk – ik niet alleen de rol van coach, maar ook die van mentor mag vervullen. Of, om het misschien net iets te kort door de bocht te zeggen: niet alleen vragen stellen, maar ook concrete adviezen te geven. Wellicht dat dit ook door een gevoel van onvermogen wordt ingegeven: het voelt, voor mij althans, veiliger geleerde lessen door te geven dan slechts vragen te stellen. Bij het delen van kennis heb ik het gesprek namelijk meer onder controle dan wanneer ik alleen vragen stel, waardoor het gesprek nog alle kanten op kan gaan.

‘De juiste vraag’ van Joris Brenninkmeijer en Mieke Voogd, beide professioneel coaches, is voor mij dan ook een geweldige aanvulling in het rijtje boeken dat ik al over coaching heb gelezen. Want juist door op het goede moment de beste vragen te stellen, ben je als coach namelijk wel degelijk in staat het gesprek goed te leiden en de coachee dus zo effectief mogelijk verder te helpen.

Een krachtige vraag is volgens de auteurs onweerstaanbaar: “Je blijft ermee bezig tot je weet hoe je verder wilt.” En dit vraagt om meer dan een kunstje onder de knie te hebben. “Vragen stellen, is geen kunstje van de coach; het blijft een kunst. En die kunst wordt, zo denken wij, in hoge mate bepaald door een fingerspitzengefühl van de coach om de juiste vraag te laten opkomen en deze op het geschikte moment en op een passende manier te stellen.”

Goede coaching bieden blijft dus een zoektocht. Maar wel een waarbij ‘De juiste vraag’ uitstekend als kompas kan dienen. De coach zal bijvoorbeeld zelf zijn eigen belemmeringen om lastige kwesties aan de orde te brengen, moeten overwinnen. Dit kunnen Brenningmeijer en Voogd niet voor hem doen. Maar de tools die zij bieden, kunnen hierin wel degelijk van nut zijn.

Handig vind ik met name de ‘vier windstreken’ van een coachingsgesprek, die de auteurs bespreken. Voor welke aanpak kies je als coach? Voor probleemgerichte, oplossingsgerichte, counselende of analytische coaching? De keuze voor de windrichting, is bepalend voor het type vragen dat je als coach stelt. Al zal je als coach, wanneer het gesprek hier om vraagt, tussen de windrichtingen moeten kunnen schakelen. 

‘De juiste vraag’ is niet een boek dat je op een avondje even uitleest. Eerder is het een mooi naslagwerk waar je ter voorbereiding van een coachingsgesprek nog eens goed induikt. Laat je als coach door de auteurs coachen, je bevragen, en kies vervolgens de route die je met je coachee wilt inzetten. En in de gesprekken zal door de gedeelde kennis van Brenninkmeijer en Voogd blijken dat je als coach meer kunt sturen dan je misschien denkt.

De juiste vraag
Joris Brenninkmeijer en Mieke Voogd

Bestel het boek hier.