OPEN BRIEF AAN ALLE LEIDINGGEVENDEN

30-06-2017

OPEN BRIEF AAN ALLE LEIDINGGEVENDEN

Sinds enkele jaren gebruik ik jou wanneer er op feestjes een dodelijke stilte valt tussen mijn tot dan toe onbekende gesprekspartner en mijzelf. De truc om het gesprek op gang te krijgen, is namelijk door te vragen hoe hij jouw leiderschap ervaart. Succes gegarandeerd. Want 9 op de 10 keer ziet de ander dit als een vrijbrief om helemaal los te gaan. En dan – zo voelt je natuurlijk al aankomen – op een niet al te vriendelijke manier. Ik geloof je direct wanneer je het allemaal goed bedoelt, maar deze medewerker is eigenlijk wel klaar met jou.

Ik vertel je waarschijnlijk niets nieuws wanneer ik zeg dat 79 procent van de medewerkers niet op zoek gaat naar een nieuwe baan omdat zij het werk niet meer leuk vinden, maar uit onvrede met zijn baas. Jij en je collega’s bakken er in hun ogen blijkbaar niet al te veel van. Leidinggeven is immers een vak, en dit is hoogstwaarschijnlijk niet het vak waarvoor jij bent opgeleid… Of heb ik het mis dat jij eigenlijk zomaar in deze positie bent gerold? Je kon namelijk een ander kunstje goed. Het kunstje waarvoor je wel gestudeerd hebt.
Natuurlijk zijn de meeste medewerkers –degenen die niet 100 procent zelfstandig kunnen werken, en hoeveel zijn dat er nou werkelijk?– zelf vaak gewoon enorme zeikerds. Ze zijn geen haar beter dan jou. Maar goed, afgezien van het feit dat zij dan ook niet voor niets geen leidinggevenden geworden zijn, wil ik bij deze toch maar even doorgeven wat zij mij op die feestjes vertellen wanneer ik hen de vraag stel wat hen dan zo aan jou stoort. De meeste antwoorden die ik krijg, zijn te verdelen onder de zogenoemde 4 H’s van leiderschap: Hart, Hoofd, Handen en Handelingen. Ik zal ze kort bij langslopen.

Hart
De aantijgingen waar ik het meest van schrik, zijn de klaagzangen die gaan over het hart van de leider. Of eigenlijk, die over de harteloosheid van de leider. Je wordt ervan beschuldigd geen moer – en dan gebruik ik niet de krachttermen die uw medewerker doorgaans gebruikt – om hen geeft. Het enige waar jij op uit bent, zijn de korte termijn successen van de organisatie en uw eigen belang. Je ziet jouw medewerker als een middel om er zelf beter van te worden. Niet hun ontwikkeling, maar uw carrière is prioriteit nummer 1.

Mag ik je een paar vragen stellen? Vind jij het eigenlijk wel leuk een leidinggevende te zijn? Haal je voldoening uit het ontwikkelen van mensen zodat zij tot bloei komen en jij – ja zeker! – hier uiteindelijk de vruchten van zult plukken? Bent je geïnteresseerd in je medewerker? Kan het je eigenlijk wel iets schelen hoe zijn thuissituatie is?
Wanneer je niet bevestigend kunt antwoorden op deze vragen, is dit volgens mij niet zo’n ramp. Maar… Stop alstublieft met je leidinggevende rol! Je helpt namelijk niet alleen jezelf, maar ook je medewerkers én je organisatie naar de knoppen. Ga iets doen waar je plezier in beleeft, waar je goed in bent. Waar jouw hart ligt.

Hoofd
Wat ik ook vaak hoor, is dat je totaal geen visie op leiderschap hebt. Dit schaar ik onder de noemer ‘hoofd’. Jouw medewerker vraagt zich af wie je bent. Waar staat je voor? Wat zijn je waarden? Heb je rolmodellen op het gebied van leiderschap? Wat is je persoonlijke visie op leiderschap? Kortom: het hart zit wel op de goede plek, maar weet je wel waar je mee bezig bent?
Ik wil je aanraden eens serieus na te denken over wat voor type leidinggevende je wilt zijn. Ga eens – hoe zweverig! – een weekend alleen de hei op. Sluit je op in een klooster. Denk na over wie je rolmodellen zijn. Wat is je levensvisie? Wat zijn je waarden? Zet je gedachten op papier en deel hier iets van met je medewerker. Oftewel: denk na over je intenties en spreek ze uit. Laat je medewerker weten hoe je – met vallen en opstaan – een rolmodel voor hen probeert te zijn.

Handen
Wanneer jouw medewerker niet klaagt over je karakter, klaagt hij wel over je capaciteiten als leidinggevende. Een enkeling klaagt dat je teveel op zijn lip zit, maar de meesten zeggen dat ze je nooit zien, terwijl zij je wel nodig hebben. Ik heb het voor de volledigheid maar even nagezocht en wat blijkt? 35 procent van de medewerkers heeft een hoge mate van sturing nodig in de taken die zij doen. Van hen zegt echter slecht 12 procent dat zij deze sturing ook daadwerkelijk krijgt. Ongeveer 1 op de 5 medewerkers tast dus in het duister wat er nu precies van hen verwacht wordt en hoe zij tot gewenste resultaten kunnen komen.
75 procent van de medewerkers geeft aan veel ondersteuning nodig te hebben in de taken die zij doen. Ook nu zegt slechts 12 procent deze ondersteuning te krijgen. Mag ik je vragen waar je de hele dag uithangt? 83 procent van alle medewerkers ervaart dat je alleen maar aan het delegeren bent. Maar beste leidinggevende, leiderschap vraagt echt om meer. Taken over de schutting gooien, kan iedereen! Het rechtvaardigt in ieder geval niet dat je salaris zoveel hoger is dan dat van je medewerker.

Aan de bak dus. In gesprek met je medewerker over de taken die hij doet. Wel eens hem letterlijk de vraag gesteld wat je voor hem kan betekenen om zijn werk naar verwachting te kunnen doen? Ik weet het, je bent druk. Maar leiderschap zou niet iets moeten zijn wat je er even bij doet. Wat mij betreft, is het je hoofdtaak. Al de andere werkzaamheden doe je er bij.

Handelingen
Onder de categorie ‘Handelingen’ vallen talloze andere klachten die ik over jou hoor. Maar om je niet geheel te overdonderen, wil ik er nu slechts één noemen: je bent een zeikerd! Wanneer ik je medewerker vraag wanneer hij je dan wel ziet, krijg ik steevast hetzelfde antwoord: “Als het fout gaat.” Weet je dat hier een term voor is? Zeemeeuwmanagement. De zeemeeuw komt boven vliegen, krijst, schijt de boel onder en vliegt vervolgens verder. Dit is nu precies zoals jouw medewerker jou ervaart. Hoe triest.

Denk je werkelijk dat jouw medewerker meer uit zichzelf zal halen wanneer hij je alleen maar hoort wanneer je wat te klagen hebt over zijn werk? Ik geloof er niets van. Ik geloof daarentegen veel meer in de kracht van het compliment. Mensen zetten een extra stap wanneer zij goed in hun vel zitten. En uit talloze onderzoeken blijkt, dat we allemaal behoefte hebben aan erkenning, een oprecht compliment. Wanneer heb je voor het laatst iemand gecomplimenteerd voor zijn werk? Het klinkt misschien overdreven, maar je medewerker smacht er naar. Laat weten dat je hem waardeert en dat hij niet voor Jan Lul meedoet. Daarover gesproken… Universiteit Nijmegen deed eens onderzoek naar wat mensen nu echt gelukkig maakt. Op 1 stond weten dat er iemand is die van je houdt. Op vijf stond het krijgen van een mooi compliment. En geloof het of niet, dit stond hoger dan goede seks. Kun je nagaan!

Beste leidinggevende, ik kon het niet laten je dit te schrijven. Niet omdat ik je heb opgegeven, maar juist omdat ik nog wel degelijk in jou geloof. Feit dat u=je leidinggevende bent geworden , zegt vast iets over wat jouw leidinggevende in jou ziet. Potentie. Ik schrijf je omdat ik soms zo medelijden heb met mijn gesprekspartner op die feestjes en omdat ik mij aan het eind van de avond schuldig voel, dat ik over je ben begonnen. Heeft hij eindelijk een avondje vrij… Kom ik aan met mijn gemene vragen.
Ik schrijf je ook omdat ik jou het beste gun. Geklaag van medewerkers die niet krijgen wat ze willen (lees: nodig hebben) is geen zak aan. Dodelijk vermoeiend. Maar een partnerschap met jouw medewerker kan jou – misschien niet direct, maar zeker wel op lange termijn – enorm veel winst opleveren. En het bedrijf waar je voor werkt ook. Pure winst dus.

Sterkte met alles!