Het verwonderkaartspel

13-05-2024

Het verwonderkaartspel

Als ik ergens van overtuigd ben, is het wel dat we een leven lang kunnen blijven leren – én groeien. Iedereen die hiervan profiteert. Wijzelf en zij voor wie wij een mentor, spreker of leidinggevende zijn. Niet verrassend is dan ook dat Jim Collins in zijn onderzoek naar de vraag waarin geweldige leiders zich onderscheiden van de rest ontdekte dat zij (de zogenoemde ‘niveau 5-leiders’) altijd in de leermodus zitten. Niet dat ik zo’n leider ben, maar wat ik wel met hen gemeen heb, is dat ik smul van kansen om te leren. Zo kan ik genieten van boeken, ben ik een fan van diverse online studieplatforms en hang ik aan de lippen van wijze mentoren.

De laatste tijd ontdekte ik een ‘nieuw’ leermiddel: kaarten. Ik bestelde (en gebruik) al de Pip Decks, ben aan de slag met kaarten van Stephen Covey en heb ik de Fabula Deck als hulpmiddel in mijn worsteling een roman te schrijven. Onlangs kwam ik ook in aanraking met het ‘Verwonderkaartspel’ van Matthijs Steeneveld en Tomer Kedar. Een geweldig middel voor zelfreflectie en voor coaching – van individuen en teams.

Het kaartspel (uitgegeven voor uitgeverij Thema), bevat 160 vragen die ons aan het denken moeten zetten. ‘Goede vragen leiden tot verwondering,’ zo stellen de auteurs in de handleiding. ‘In goede gesprekken leiden zulke vragen vaker tot reflectie, tot inzicht. Een vraag die je zonder na te denken kunt beantwoorden, brengt weinig nieuws.’

In de vragen gaan Steeneveld en Kedar uit van Appreciative Inquiry (waarderend onderzoeken). Met deze methode kies je een positief thema waarin je je wilt ontwikkelen. ‘Appreciative Inquiry is een vorm van actie-onderzoek. Een onderzoekende vraag brengt vaak ook meteen iets in beweging. En door iets uit te proberen, leer je ook meer over de vraag.’
 

Vragen – en reflecties
Aan de hand van 16 thema’s helpen de kaarten ons onderzoeken, begrijpen en versterken wat al goed gaat. Aan bod komen thema’s als zoals  ‘Goud zoeken’, ‘Waarderen van het alledaagse’ en ‘Wat is jouw missie’. Laten we voor het beeld een paar willekeurige kaarten trekken – en hierop proberen te reflecteren:

• Wat waardeer je het meest in hoe het nu met je gaat?

Deze week had ik een moment waarop ik mij weer eens bewust was van hoe goed het met mijn gezin en mij gaat. Voor Moederdag besloten we te kijken of de motor van ons bootje het nog deed om vervolgens met z’n vijven van Zeewolde naar Harderwijk te varen om daar samen te lunchen. In het zonnetje genoten we van de tocht, de heerlijke lunch en van elkaar.

Ik heb het geluk twee mooie banen te hebben. Een als storyteller bij de mooiste (en effectiefste) stichting die ik ken: International Justice Mission en een als eigenaar van mijn eigen bureau Proistamenos, waarmee ik leidinggevenden inspireer, train en coach op het gebied van dienend leiderschap. Banen waar ik van geniet en merk dat ik van meerwaarde kan zijn. Wat wil een mens nog meer!

Conclusie: Ik mag van veel geluk spreken en heb dus ruimte om met anderen te delen wat mij gegeven is.
 

• Welke faalactie heeft jou veel geleerd?

Het zou te flauw zijn om nu te zeggen: ‘Waar zal ik eens beginnen.’ Toch kan ik zonder moeite een aantal voorbeelden noemen. Eerste faalactie die bij mij opkomt, is mijn recente communicatie met een collega die haar zorgen uitte over de manier waarop ik feedback had geleverd. In plaats van écht te luisteren, begon ik vooral te verklaren waarom ik had gezegd wat ik had gezegd.

Reflecterend op mijn houding, kwam ik tot de conclusie dat het anders had gemoeten. Dus zocht ik naar manieren waarop het wel had gekund. En zo stuitte ik op een geweldig model van Kim Scott over radicale openhartigheid. Op LinkedIn Learning bekeek ik een sessie die Scott over dit boek gaf, luisterde een podcast van haar en bestelde en las ik haar boek ‘Radicaal openhartig’.

Conclusie: Ik kan nog veel leren over de manier waarop ik feedback geef. En wat is er gelukkig veel wijsheid beschikbaar die mij hierin verder kan helpen – en de deelnemers van mijn trainingen vervolgens ook.
 

• Wie helpt jou als iets lastig is?

Dit lijkt een gemakkelijke vraag, maar het antwoord kan nog verrekte moeilijk zijn. Zo hoor ik tijdens trainingen regelmatig dat het ‘eenzaam is aan de top’. Hebben leidinggevenden wel iemand bij wie ze te rade kunnen gaan? Effectief leiderschap kan volgens mij alleen wanneer we ook lidmaatschap ervaren. Hebben we anderen die ons spiegelen, aan wie we echte vragen kunnen stellen, die oprecht naar ons luisteren?
Ik herinner mij een vraag van een bevriend echtpaar die toen ik nog vrijgezel was bij mij langskwam en concludeerde dat ik er weliswaar veel voor anderen was maar zich afvroeg wie er dan voor mij was.

Inmiddels ben ik twintig jaar getrouwd. Het antwoord op hun vraag – en dat van de kaart – is dus gevonden. Zo kan ik, realiseer ik mij bij het overdenken van deze vraag eens te meer, terecht bij mijn vrouw. Met haar kan ik sparren. Van haar krijg ik antwoorden die ik zelf niet zag – of liever niet wilde zien. Ook krijg ik van haar de support die ik hard nodig heb.

Conclusie: Uiteindelijk kan ik altijd bij mijn eigen vrouw terecht. Om mijn verhaal te doen, te sparren, in discussie te gaan. Het hoeft niet eenzaam te zijn. In de zogenoemde top niet, maar op elk niveau niet.
 

Tsjonge, niet verwacht dat een blog over een kaartenspel zoveel bij mij teweeg zou brengen. En dan heb ik mij omwille van de lengte van dit blog nog ingehouden. En dat met drie willekeurige kaarten. Kortom: ‘Het verwonderkaartenspel’ is meer dan een spel. Het kan een geweldige manier zijn om inderdaad te blijven groeien. Wijzelf en die ander die we op wat voor manier dan ook begeleiden.

Het verwonderkaartenspel
Matthijs Steeneveld en Tomer Kedar

Koop de kaarten hier