HET GROTE GESPREKKENBOEK

09-05-2023

HET GROTE GESPREKKENBOEK

Als er iets is wat ik leidinggevenden in mijn lezingen of trainingen op het hart druk, is dat ze meer tijd voor hun medewerkers moeten maken. Ga écht met elkaar in gesprek. Of zoals iemand eens zei: ‘Leiderschap is niet iets wat je doet voor je mensen, maar met je mensen.’ Een partnerschap dus. Een dans, zoals je wilt. Zonder daarbij voortdurend op de tenen van je danspartner te staan. Zaak dus een goed gesprek te leren voeren.

Met alweer de vierde versie van ‘Het GROTE gesprekkenboek’ (waarvan de eerste versie in 2010 uitkwam) hebben leidinggevenden geen excuus meer om onbeslagen ten ijs te komen. Jacco van den Berg bespreekt in zijn boek twintig soorten gesprekken die we met elkaar op de werkvloer (en online) kunnen voeren. Hierbij maakt hij gebruik van de ‘employee journey’, de reis die medewerkers maken van instroom tot uitstroom. Waarbij iedere fase om een ander gesprek vraagt, met gemene deler: oprechte aandacht voor de medewerker.

Luisteren
Van den Berg begint met een terechte nadruk te leggen op goed te leren luisteren. Ik moet daarbij denken aan een lezing van Stephen Covey die ik eens bijwoonde. Aan een zaal met circa duizend toehoorders, stelde hij de vraag wie van ons wel eens een presentatietraining had gehad. Ik denk dat meer dan helft van ons onze hand opstak. Vervolgens vroeg hij wie van ons wel eens een training luisteren had gevolgd. Van de duizend man/vrouw staken misschien vijf hun hand op. Ik zie Covey nog meewarig zijn wijze hoofd schudden. “Dit is precies wat er fout gaat in leiderschap,” concludeerde hij. En dan even in mijn eigen woorden: we lullen te veel en luisteren te weinig. Of, om het in navolging van de Dalai Lama iets netter te zeggen: “Wanneer je praat, herhaal je wat je al weet. Maar wanneer je luistert, leer je wellicht nog iets nieuws.”

Vier niveaus van communicatie
Blij werd ik ook van de bespreking van de vier niveaus van communicatie:

1. Inhoudsniveau: gesprek over de inhoud
2. Procedureniveau: gesprek over de procedures
3. Relatieniveau: gesprek over de manier van communiceren
4. Gevoelsniveau: gesprek over wat de communicatie met jou doet

Alleen al dit onderscheid duidelijk hebben en bewust tussen deze niveaus schakelen, kan menig gesprek naar een hoger, effectiever niveau tillen. Dat dit lang niet altijd even gemakkelijk is, merk ik niet alleen in mijn trainingen, maar ook in de dagelijkse praktijk op de werkvloer – en thuis.

Functioneringsgesprekken
Uiteraard gaat Van den Berg ook in op de door velen zo vervloekte functioneringsgesprekken. Gesprekken waarvan ik van mening ben dat je ze eigenlijk niet zou moeten hoeven voeren wanneer je al regelmatig echt met elk in gesprek bent. Maar goed, wanneer we deze gesprekken dan toch inplannen, laten we ze dan in vredesnaam goed voeren. En ook nu geeft Van den Berg helder advies: Versterk wat werkt! ‘Focus op sterke punten is een ingrediënt van Het Goede Gesprek. De ‘sterkepunten’-benadering stelt dat medewerkers werkzaamheden verrichten waar ze (al) goed in zijn, dit tot nog betere prestaties, minder ziekteverzuim, meer ontwikkelzin en minder verloop leiden.’  Of in andere woorden: ‘Doe waar je goed in bent en word daar nog beter in.’

Alleszeggend is de illustratie die Van den Berg in zijn boek heeft opgenomen met als titel ‘Ons onderwijssysteem’. Op de tekening zien we een docent achter een bureau zitten die een geit, zeehond, een vis, olifant, pinguïn, aap en vogel toespreekt met de woorden: ‘Voor een eerlijke selectie moet iedereen hetzelfde examen afleggen: klim alsjeblieft in die boom.’ Wat is de aanvliegroute die wij aangaan voor de gesprekken met onze medewerkers? 

Medewerkers verdienen jouw tijd
Leidinggevenden doen er wat mij betreft goed aan Het GROTE gesprekkenboek aan te schaffen. En nee, dit is niet een boek die je van A tot Z hoeft uit te lezen – al schrijft Van den Berg zo toegankelijk dat zelfs dit geen probleem zou hoeven zijn… Maar pak in de voorbereiding van je gesprekken de juiste hoofdstukken erbij en laat je door de auteur bij de hand nemen in je voorbereiding. Om vervolgens met de geboden tips je eigen, authentieke draai aan de gesprekken te geven. Je medewerkers verdienen dat je de tijd voor hen neemt en deze tijd serieus neemt!

Het GROTE gesprekkenboek
Jacco van den Berg

Koop het boek hier