Focus routine

17-05-2025

Focus routine

Wanneer ik op zondagavond mijn agenda opensla – ja, ik heb nog een ouderwetse agenda waarin je heerlijk kunt schrijven – schrik ik weleens. Op maandagen werk ik normaal gesproken op kantoor. Omdat op maandagen de meeste collega’s aanwezig zijn, gebruiken wij deze dag vooral om van meeting naar meeting te rennen. Op zich niet heel erg, omdat we de rest van de week meer ruimte hebben om eigen werkzaamheden op te pakken. Toch klopt er voor mijn gevoel al een tijdje iets niet. Een gevoel dat werd bevestigd bij het lezen van ‘Focus Routine’ van Oscar de Bos. Het heeft volgens hem namelijk geen enkele zin om – als een kettingroker – de ene vergadering na de andere af te lopen. Want je lijf mag dan wel in de vergaderzaal zitten (zitten wordt gedurende de dag overigens bij mij meer hangen), je geest is dit niet. Die is namelijk nog aan het bijkomen van de vorige meeting.

De Bos stelt dat dit soort dagen ons misschien heel druk laten voelen, maar niet per se heel zinvol zijn. Wat volgens hem nodig is, is ‘focusroutine’. Die bestaat uit duidelijke fases: opstarten, focussen, afronden en herstellen. Alleen wanneer wij ons brein daarin de ruimte geven, krijgen we structureel meer gedaan én ervaren we meer rust. Door van vergadering naar vergadering te hoppen, geven we ons brein niet de gelegenheid om op te starten of te herstellen. Met als gevolg dat onze inbreng in die vergaderingen niet is wat het zou kunnen zijn.

Wie zijn brein serieus neemt, ontwerpt zijn dag aan de hand van vier fases. Daarbij benadrukt De Bos dat je brein geen aan-uitknop heeft. ‘Je hebt tijd nodig om op te starten voordat je kunt focussen.’ Ook afsluiten is cruciaal: ‘Een goede afronding maakt ruimte in je hoofd en voorkomt dat je werk onbewust blijft doorspoken.’ En ook: ‘Herstellen is geen luxe, maar noodzaak. Alleen wie herstelt, kan opnieuw presteren.’ Door je werkdag volgens deze fasen in te delen, creëer je ritme. En ritme, stelt De Bos, is ‘de moeder van alle focus’.

Deze les pak ik na het lezen van dit boek direct op: ik plan geen vergaderingen meer achter elkaar in, maar gun mijzelf – en dus ook de organisatie – tijd om weer met volle focus mij te kunnen richten op de volgende vergadering.

Uur, dag, week, seizoen
De Bos beschrijft in zijn boek niet alleen hoe we onze dag het best kunnen indelen. In de vier delen van zijn boek gaat hij in op hoe we het effectiefst een uur, een dag, een week en een heel seizoen kunnen aanvliegen.

Het uur – microgewoontes en energiemanagement
In het kleinste tijdsblok – het uur – draait alles om slim omgaan met je mentale energie. Oscar de Bos pleit voor het werken in zogeheten focusblokken van 60 minuten, waarbij je bewust begint, werkt en afsluit. Hij stelt: ‘Begin elk focusblok met een korte opstartfase van een paar minuten waarin je je brein vertelt wat je gaat doen. Sluit af met reflectie en herstel.’ Een focusblok is dus geen sprint, maar een ritmisch minicyclusje waarin je je brein optimaal benut. De Bos noemt dit ‘een dimmer op je brein zetten’: geen brute wilskracht, maar slim doseren.


De dag – pieken, pauzeren en loslaten
Op dagniveau is het zaak om je natuurlijke ritme te volgen. Volgens De Bos is het onrealistisch om te denken dat je acht uur lang op je best bent: ‘Een ideale werkdag kent drie à vier focusblokken. Meer niet.’ Hij adviseert om je piekmomenten – vaak in de ochtend – te reserveren voor belangrijk werk. ‘Werk als een kameel,’ schrijft hij. ‘Drink energie in de ochtend en gebruik het de rest van de dag.’ Tussen de blokken door zijn pauzes cruciaal. Niet als luxe, maar als strategisch herstelmoment. Ook stelt hij: ‘Het is niet lui om af en toe doelloos voor je uit te staren. Het is noodzakelijk.’

De week – overzicht en ritme aanbrengen
Waar de dag draait om energieverdeling, richt de week zich op structuur. De Bos beschrijft hoe het indelen van je week in 'thematische dagen' helpt bij het reduceren van keuzestress. Hij stelt: 'Een week zonder ritme is een vergaarbak van ad hoc beslissingen.' Door strategische taken (zoals plannen en reflecteren) te bundelen op specifieke dagen en operationele taken te clusteren, ontstaat ruimte in je hoofd. Het gaat hier niet om rigide schema’s, maar om ritme: een terugkerend patroon dat helpt om minder te schakelen en meer in flow te raken.

Het seizoen of project – werken in fases
Ten slotte gaat De Bos op project- of seizoenniveau in op langere periodes van intensiteit. Hij noemt dit de 'grote golven' van focus. Hier introduceert hij het denken in projectcycli: oriëntatie, intensiteit, afronding en herstel. 'Je brein kan niet oneindig presteren zonder evaluatie en terugslag,' aldus De Bos. Hij moedigt aan om na een drukke fase bewust te evalueren en letterlijk ruimte in te plannen voor niets. ‘Wie na een project direct in het volgende duikt, riskeert mentale erosie.’ Juist in deze langetermijnstructuur komt duurzame productiviteit tot stand.

Hoe kan ik effectiever functioneren? Deze vraag houdt mij best weleens bezig. Zeker omdat ik twee banen heb: storyteller bij een stichting en spreker en auteur voor mijn eigen bedrijf. Daarnaast – en ja, ik weet het: als belangrijkste! – heb ik ook nog eens een gezin. Ik houd van mijn werk en vind het dus ook totaal geen probleem om ook ’s avonds en in het weekend aan de slag te zijn (ik tik dit blog op een zaterdagavond). ‘Focus Routine’ gaf mij geen nieuwe to-do's, maar wel een nieuwe bril om naar mijn week te kijken. Geen rigide schema's, maar richtlijnen die passen bij wie ik ben, hoe mijn leven eruitziet en – vooral – hoe mijn brein werkt.

En voor nu… Mijn brein kapt ermee. Tijd voor nog een aflevering van een Netflixserie waaraan mijn vrouw, dochters en ik begonnen zijn.

Focus routine
Oscar de Bos

Koop het boek hier