FLOW IN ORGANISATIES

03-08-2022

FLOW IN ORGANISATIES

Er zijn van die momenten dat ik geen benul van tijd heb omdat ik helemaal opga in mijn werk. En nee, beste uitvinder van de kantoortuin, deze momenten vinden opvallend weinig plaats in de aanwezigheid van mijn – overigens zeer gewaardeerde – collega’s. ‘Flow’ ervaar ik vooral wanneer iedereen op bed ligt, het doodstil in huis is en ik achter mijn laptop kruip om te schrijven aan een boek of artikel. Me, myself and I, aldus de hiphopformatie De La Soul. En wat kan ik balen op het moment dat ik er tot mijn schrik achterkom dat het al ver na middennacht is en ik weet dat mijn wekker om 6:40 gaat. Ik wil zo graag nog even door. Nog een paar zinnen dan…

Wanneer ik in mijn flow zit, ben ik op mijn best. Denk ik. Maar laten we voordat we verdergaan, eerst kijken naar wat we precies onder ‘flow’ verstaan. In haar boek ‘Flow in organisaties’ geeft Rachel Gasper-Rothengatter een – wat lange – definitie:

‘Als je flow ervaart in je werk ga je helemaal op in dat wat je op dat moment aan het doen bent. Het besef van tijd verdwijnt en je ervaring is zo aangenaam dat het intrinsiek motiverend werkt. Intrinsieke motivatie is de motivatie die je vanuit jezelf hebt, omdat je er voldoening uit haalt, omdat het past bij jou, je interesse, je ambitie en omdat je plezier haalt uit het leveren van een prestatie. Flow ontstaat meestal als je tot aan de grenzen van je kunnen wordt uitgedaagd. Je raakt niet uitgeput, maar je bruist van energie en je hebt het gevoel eindeloos door te kunnen gaan.’

Nu aan ons de vraag: hoe vaak ervaren wij dit wanneer wij aan het werk zijn? Een wat verdrietige constatering van Gasper-Rothengatter is namelijk dat we flow vooral ervaren in privéomstandigheden en veel minder (of helemaal niet) op ons werk. Ik hoop toch van harte dat zij hier volledig de plank misslaat. Al vrees ik voor velen van niet.

Hoe kunnen we er dan voor zorgen dat meer van ons flow ervaren wanneer we aan het werk zijn? Gasper-Rothengatter geeft na aanleiding van onderzoek dat zij deed, zeven randvoorwaarden waaraan moet worden voldaan:

* Focus en concentratie

Dat bedoel ik: kantoortuin. Wie van ons kan zich echt concentreren wanneer collega’s om ons heen de laatste voetbaluitslagen doornemen of schreeuwend over de afdeling korte werkoverleggen voeren? We zullen de mogelijkheid om ons te focussen dus op een andere manier moeten zoeken. Koptelefoon op. Stilteruimte zoeken. Thuiswerken (mits kids op school zitten en de was is gedaan!). 

• Cultuur (missie, visie, kernwaarden)

Hier haalt Gasper-Rothengatter het belang van – daar is hij weer – een duidelijke why aan. Wanneer we weten waarom we iets doen en dit waarom ons raakt, zullen we eerder in een flow raken. We zijn namelijk bezig met iets waarin wij echt geloven. Ik kan in mijn overtuiging voor dienend leiderschap niet laten de auteur hier volledig te citeren:

‘De mensen die het gelukkigst zijn, zijn naar buiten gericht, niet naar binnen gericht. Ze weten wie ze dienen, wat deze mensen nodig hebben en waar het toe bijdraagt voor deze mensen. De meest succesvolle en gelukkige mensen focussen zich dus op vooral op de mensen die ze dienen en in mindere mate op hoe ze zichzelf kunnen dienen.’ Amen!

• Duidelijke doelen

Door een duidelijk doel voor ogen te hebben, vergroot je de kans om een flow in je werkzaamheden te ervaren. Volgens onderzoek van Gallup weet slechts de helft van alle medewerkers wat hun doelen zijnl Daar je ga je, met je flow…

• Uitdaging en vaardigheden

Nu is het zaak dat we niet te veel werk hebben en in de stress schieten (en wanneer dit te lang duurt burn-out raken) of ons dood vervelen op het werk (bore-out). Zo kan ik mij – wat betreft het laatste – een verhaal herinneren van een oom die begon als ambtenaar bij een gemeente. Toen hij op het eind van zijn eerste werkdag klaar was met iets dat hem was gevraagd op te pakken, wees zijn leidinggevende hem terecht met de woorden: ‘Het is de bedoeling dat je hier een week over doet.’ Flow, ho maar…

• Feedback

Dit gaat volgens Gasper-Rothengatter over erkenning en waardering krijgen, gezien worden en teruggekoppeld krijgen of je op de goede weg zit, zodat je op tijd kunt bijsturen om je doelen te behalen en je missie verwezelijken.

• Autonomie

Zoals Daniel Pink in zijn boek ‘Drive’ al beschrijft, is het voor betrokkenheid – en dus kans op flow – belangrijk autonomie te ervaren in je werkzaamheden. Of in andere woorden: voel je een bepaalde vorm van vrijheid om je werk te kunnen doen zoals jij denkt dat het goed is? 

• Veiligheid en vertrouwen

‘Flow ervaar je makkelijkst als je je authentieke zelf kunt zijn,’ stelt Gasper-Rothengatter. Wanneer je dit ervaart? ‘Door veiligheid te ervaren en zelfvertrouwen te hebben.’ En ja hoor, daar komt ze – terecht! – weer: Amy Edmondson, auteur van ‘De onbevreesde organisatie’, misschien wel de meest aangehaalde auteur van de afgelopen jaren. Geen mens die namelijk in zijn flow komt wanneer hij, zij of het zich niet veilig genoeg voelt lekker aan het werk te gaan. 

Kortom, genoeg werk aan de winkel dus voor veel bedrijven en organisaties om de voorwaarden te creëren waarin medewerkers in hun flow terecht komen wanneer zij aan het werk zijn. Want ik heb zo het vermoeden dat er relatief maar weinigen van ons bereid zijn om thuis aan de keukentafel tussen 22:00 en 1:00 om achter hun laptop te kruipen om helemaal los te gaan op hun werk. 

Flow in organisaties
Rachel Gasper-Rothengatter

Koop het boek hier