BEGRIJPEN EN BOUWEN AAN VEILIGHEID EN CULTUUR

18-04-2023

BEGRIJPEN EN BOUWEN AAN VEILIGHEID EN CULTUUR

Toen ons huis in aanbouw was, konden mijn vrouw en ik de verleiding niet weerstand in het weekend de bouwplaats op te gaan om te kijken naar de vorderingen. We rukten wat aan de hekken om een doorgang te vinden en stapten de betonnen ruimte binnen, in wat eens ons huis zou worden. Totdat we op een van deze expedities luid geroep hoorden. We werden streng gesommeerd te maken dat we wegkwamen. Het was de bouwopzichter die blijkbaar nog op het terrein aanwezig was. Hij gaf boos als reden aan dat we levensgevaarlijk bezig waren. Hoe konden we zo stom zijn! Het is waarschijnlijk overbodig te melden dat we geen bouwhelmen droegen…

Veiligheid boven alles. Ik moet denken aan de waarden van Disney: ‘In Disney’s Service Behaviors, there are three such defined actions: I practice safe behaviors in everything I do. Know and follow all safety policies and procedures. Safely deliver on courtesy, show and efficiency.’ Alle medewerkers binnen Disney weten wat van het verwacht, nee: geëist, wordt: veiligheid.

Gemeengoed
Er wordt de laatste tijd veel gezegd en geschreven over veiligheid. Volgens Orly Polak, auteur van het werkboek ‘Begrijpen en bouwen aan veiligheid en cultuur’ wordt dit thema steeds belangrijker. ‘Het wordt meer en meer gemeengoed dat veilig werken een basisrecht is.’ Als voorbeeld haalt Polak aan dat de overheid strenger op werkomstandigheden toeziet en dat bedrijven hun mensen als hun grootste kapitaal zijn gaan zien. ‘Het gevolg is dat we dit kapitaal willen beschermen. We zijn eisen gaan stellen aan de werkplek, aan de manier van organiseren, aan het gedrag van mensen.’

In de praktijk blijkt het gesprek over de werkplek nog het eenvoudigst te zijn. Helm op op de bouwplaats. Goede stoelen in de kantoortuin. Maximaal aantal uren onafgebroken werken. De Arbo-regels kennen de meesten van ons wel (sommige domme, nieuwsgierige kopers van nieuwbouwhuizen daargelaten). Lastiger wordt het wanneer we het hebben over psychologische veiligheid op het werk. Want wat kan en mag nu wel of niet? Welke grap is leuk, welke overschrijdt een grens? Hoe lang mag een knuffel duren? En die verjaardagskus, was die niet te dicht bij de mond van de ander? De Arbowet geeft er geen antwoord op.

Uit den boze
Antwoorden zullen we zelf moeten ontdekken. Elke keer weer opnieuw. Want wat ‘vroeger’ nog normaal was, kan vandaag de dag uit den boze zijn.

In deze ontdekkingstocht kunnen zowel het boek ‘Begrijpen en bouwen aan veiligheid en cultuur’ als het kaartspel ‘Speakup’ van Polak ons helpen. In het boek worden we aan de hand van geboden theorie en invuloefeningen aan het werk gezet. Het kaartspel biedt door te oefenen met fictieve dilemma’s aanleiding om goed met elkaar in gesprek te gaan. Neem bijvoorbeeld de volgende geschetste situatie (en ik pak een willekeurige kaart):

‘Ik moet werken op een steiger die nog niet af is. De aannemer heeft de deadline niet gehaald. De aannemer eist wel dat ik als monteur gewoon begin. Ik voel me onder druk gezet. Als ik er wat van zeg, heb ik direct een conflict.’

Genoeg stof om met elkaar over na te denken, lijkt me. En hopelijk tot duidelijke afspraken te komen. Over de veiligheidseisen die er worden gesteld aan de steiger, maar ook over de psychologische veiligheid die we wel of niet ervaren om deze situatie aan te kaarten.

Psychologische veiligheid
In haar boek gaat Polak ook in op het belang van psychologische veiligheid. En ook zij – hoe kan het ook anders? – verwijst hierin naar Amy Edmondson, die onderzoek deed naar dit fenomeen en hierover het geweldige boek ‘De onbevreesde organisatie’ schreef. Lekker praktisch vind ik het testje dat Polak in haar boek heeft opgenomen. Met vragen als ‘Als ik in dit team een fout maak, dan wordt mij dit kwalijk genomen’ en ‘Commentaar op iemand anders expertise wordt hier niet gewaardeerd’ kunnen we een aardig beeld krijgen bij onze eigen werkomstandigheden en hierover van gedachten wisselen.

In gesprek met de bouwopzichter die ons – terecht – boos wegstuurde van de gevaarlijke werkplaats, gingen we verder niet. Voelde me denk ik net niet veilig genoeg om hem uit te leggen dat we gewoon erg nieuwsgierig waren naar ons nieuwe huis. En ja, we waren inderdaad wat dom geweest. Had een bouwhelm moeten meenemen.

Begrijpen en bouwen aan veiligheid en cultuur

Speakup
Orly Polak

Koop het boek hier

Koop het kaartspel hier

 

Lees ook andere blogs in het kader van psychologische veiligheid:
– Het waait niet vanzelf over
– De onbevreesde organisatie
– Destructief leiderschap
– Niets in te brengen tegen pitbull als leidinggevende
– Teaming
– Positieve cultuur doe je samen
– Kan dit wel?
– De seriepester ontmaskerd
– Omringd door psychopaten
– Speelkaarten psychologische veiligheid
– Join the jam, het spel
– Narcisme in organisaties
– Veldgids psychologische veiligheid
– Psychologische veiligheid
– Op weg naar een vitale organisatie