ANDERS OMGAAN MET ANGST

29-07-2022

ANDERS OMGAAN MET ANGST

“Ik ga het water mooi niet in. Nooit meer.” Dochter Lara (7) staat bijna stampvoetend voor me op het witte zand van een strandje op het Italiaanse eiland Sardinië. Hoe kristalhelder het water ook is en hoeveel vissen er ook met een snorkel te zien zijn, Lara piekert er niet over nog een stap in de zee te zetten. Vijfendertig graden of niet.

Reden van haar stelligheid is dat haar grote zus net verslag deed van haar snorkeltocht. Tussen de honderden vissen had ze een klein kwalletje gezien. En ja, kwallen steken – of prikken. Hoe het ook zij, Lara wist dat kwallen je pijn kunnen doen. En dus was, wat David DeWulf in zijn boek ‘Anders omgaan met angst’ stelt, haar basisveiligheid verstoord. “Wat we dan evolutionair automatisch doen, is angst activeren. Het verhoogt de waakzaamheid. Angst wil voorkomen dat je in onveilige situaties terechtkomt.”

Nu had het op dit moment weinig zin om Lara voor te dragen uit het boek ‘Angst’ dat ik op mijn strandstoel aan het lezen was. Hoewel ze er ongetwijfeld veel van had kunnen opsteken. Dat vluchten een natuurlijke reactie op angst is. Dat je echter ook kunt vechten – al zag ik nu niet helemaal voor mij hoe ze het kwalletje te lijf moest gaan – of dat ze kon bevriezen: “Je maakt je klein, blijft roerloos stil. […] Het gaat hier om een passieve reactie van het zenuwstelsel.” Flight, fight of freeze dus.

Ook had ik kunnen vertellen dat de ervaring van angst bestaat uit een aantal bouwstenen: gedachten, emoties, lichamelijke gewaarwordingen en gedrag. Ik had met Lara de reflectievragen uit het boek kunnen doorlopen. Wat is de feitelijke situatie? Wat zijn je gedachten? Wat zijn je emoties? En zo voort. Hoe zinvol ook, ik vraag me af of het in dit geval geholpen had. 

Ook weet ik niet of ze het had gewaardeerd als ik Dewulf had geciteerd met “Angst is een prachtig mechanisme dat ons helpt om vliegensvlug actie te ondernemen in onveilige situaties, maar dat ook maakt dat we gevaar enorm kunnen overschatten.” Irreële angst dus dat gevoed wordt door irreële gedachten. “Het verhaal dat je maakt, klopt niet met de realiteit. Daarom is het belangrijk je gedachten in kaart te brengen, te onderzoeken en in het juiste perspectief te plaatsen.”

Ik denk dat ze keihard naar mama was gerend om te zeggen dat papa een zonnesteek had opgelopen als ik in navolging van Dewulf had gezegd niet alleen stil te staan bij wat er allemaal kan gebeuren, maar ook te proberen te onderzoeken hoe erg het is als iets gebeurt. “Accepteer dat je veel kan controleren en focus op dingen die waar je wel controle over hebt.”

In coachingssessies kan ik ongetwijfeld veel met de inzichten en praktische tips uit ‘Anders omgaan met angst’ van Dewulf. Maar goed, ik had vakantie. En Lara ook. Dus geen ingewikkelde gesprekken dit keer. Ik legde mijn boek aan de kant, pakte onze snorkels en nam Lara bij de hand. Samen het water in. Mochten we het kwalletje tegenkomen, zou papa wel het gevecht met het ondier aangaan. 

Dezelfde vakantie werd stoere papa overigens een keer flink door het kreng gestoken. Lara bleef deze ellende uiteindelijk bespaard. Ze heeft de hele vakantie heerlijk gezwommen. Weg angst.

Anders omgaan met angst
David Dewulf

Koop het boek hier