TOO GOOD TO BE TRUE

31-03-2023

TOO GOOD TO BE TRUE

Wat mijn titel ‘Storyteller’ betekende… De eindredacteur van een krant waarvoor ik een opiniestuk had geschreven, belde me er speciaal voor op. “Dit begrijpen onze lezers niet.” Ondanks mijn tegenstribbelen, veranderde hij het in ‘Communicatiemedewerker’.

Nu kan het mij niet schelen welke titel je mij geeft. Denk dat ik deze ego-issue inmiddels wel achter mij heb gelaten. Mijn bezwaar zat hem dan ook in het ontkrachten van wat storytelling inhoudt. De eindredacteur miste de essentie. Storytelling is namelijk zoveel meer dan je bedrijfsboodschap overbrengen. Zoveel meer ook dan het doen van een kunstje. Storytelling is het verlangen anderen mee te nemen in je grotere verhaal. In mijn rol als storyteller bij de stichting International Justice Mission (IJM) wil ik anderen verbinden aan een gezamenlijke droom een eind te maken aan een plaag van geweld tegen de armsten. Een verhaal waarin we samen een hoofdrol kunnen spelen in een te winnen strijd tegen slavernij en mensenhandel. Een verhaal waarin we zingeving vinden.

Verbinding
In ‘Too good to be true’ gaat Theo Hendriks, auteur van diverse boeken over storytelling, in op de vraag waarom we geen dag zonder verhalen kunnen. ‘We hebben verhalen nodig om te kunnen samenwerken en te kunnen samenleven,’ stelt hij. Verhalen verbinden. ‘En ze hebben de kracht ons te veranderen omdat ze ons steeds uitdagen opnieuw naar de werkelijkheid te kijken’.

Wat betreft de verbindende kracht van verhalen, haalt Hendriks een onderzoek aan dat in 1959 werd uitgevoerd door sociaal psycholoog Stanley Schachter. Een groep vrouwen van ongeveer dezelfde leeftijd en levenservaring nam deel aan het onderzoek. Tegen de helft werd gezegd dat zij een ongevaarlijke, maar pijnlijke elektrische schok zouden krijgen. De andere helft werd verteld dat zij een pijnloze schok zouden krijgen. De eerste groep was dus angstig en de tweede niet. Voordat het onderzoek zou beginnen, moesten de dames tien minuten ergens wachten. En wat gebeurde er? De vrouwen die bang waren voor de pijn die ze zouden gaan ervaren, zochten elkaar op en deelden hun zorgen. 63 procent van hen zocht de verbinding met de ander. De vrouwen die gezegd was dat de schok geen pijn zou doen, gingen voor een groot deel hun eigen gang. Ze zochten de verbinding niet. Het verhaal dat de twee groepen was verteld, maakte dus het verschil.

Betekenis aan ons leven
Met verhalen geven we betekenis aan ons leven, haalt Hendriks andere auteurs over storytelling aan. Neem alleen al de wereldreligies en wereldbeelden. Het zijn verhalen van over wie wij zijn en hoe we deel uitmaken van een groter geheel. Ze geven zin aan ons leven zin en helpen om onszelf beter te begrijpen. ‘Hoe meer een lezer in een verhaal opgaat, hoe meer het verhaal hem of haar verandert,’ legt Hendriks uit. ‘Als we non-fictie lezen, lezen we vaak als een kritische beschouwer, we zijn op onze hoede alsof we in debat zijn met onszelf: ben ik het hier nu wel of niet mee eens? Maar als we opgaan in een verhaal, zijn we emotioneel ontroerd en eerder bereid onze scepsis op te geven en onze overtuigingen opnieuw tegen het licht te houden. Dan zijn we niet zozeer de kritische beschouwer, maar veel meer de betrokken luisteraar of toeschouwer die volop meeleeft en wil weten hoe het verhaal gaat aflopen.’

Schrijven van ons verhaal
Wij zijn voortdurend – bewust, maar zeker ook onbewust – bezig met het schrijven en herschrijven van ons eigen verhaal. Hendriks: ‘Het is onze houvast’. We willen de hoofdpersoon zijn ‘in wat we beschouwen als een zinvol en betekenisvol leven. We zijn de held in ons eigen verhaal, klampen ons aan dat verhaal vast en maken ons druk over de betekenis, de waarde en het doel van ons leven. We moeten ertoe doen en ertoe hebben gedaan, anders is alles voor niets geweest.’

En ja, dus kunnen we niet zonder verhalen. En dus is storytelling zoveel meer dan het delen van de boodschap van je bedrijf of stichting. Het is groter. Dieper. Mooier. Ik ben storyteller. Punt!

Too good to be true
Theo Hendriks

Koop het boek hier

Lees ook de blogs over:
– Verhalen veranderen
– Hero on a mission
– Supercharge your stories
– The science of storytelling
– Storybrand
– Obama over storytelling
– Storytelling met impact
– Storytelling