RECENSIE: LEIDERSCHAP IN LUISTEREN

12-02-2020

RECENSIE: LEIDERSCHAP IN LUISTEREN

Covey schudde bijna meewarig zijn hoofd, zo leek het. Op de vraag wie van zijn circa 1000 toehoorders wel eens een training in luisteren had gehad, staken slechts enkelen hun hand op. ‘Dit is precies wat er fout gaat in leiderschap,’ zo stelde hij. ‘We praten te veel en luisteren te weinig.’ Om vervolgens de Griekse filosoof Aristoteles te citeren: ‘De mens heeft twee oren en een mond om twee keer zoveel te luisteren dan te praten.’

Misschien wel het belangrijkste kenmerk van dienend leiderschap, is de vaardigheid echtte kunnen luisteren naar je medewerkers. Mijn nieuwsgierigheid was dan ook direct gewekt toen ik het boek ‘Leiderschap in luisteren‘ van Victor Pierau voorbij zag komen. Zeven jaar werkte de trainer in luistervaardigheid aan dit werk en dat is eraan af te zien! Het model dat hij introduceert laat niets aan de verbeelding over. Niet veel vaker las ik een boek dat zo gestructureerd in elkaar zat. Stap voor stap neemt Pierau de lezer mee in de 7 luisterniveaus die hij onderscheidt. Zelfs zo gedetailleerd, dat ik soms een waas voor mijn ogen kreeg. Murw geslagen door de, los van elkaar overigens bijzonder boeiende, punten. Maar tegelijkertijd voelde ik mij wel als een marmot die bij elke bladzijde die ik las, maar moest blijven rennen in het loopwiel. Met uitputting tot gevolg.

‘Leiderschap in luisteren’ is kortom geen boek om in een paar avonden uit te lezen. Wel is het een compleet werk dat het verdient om aandachtig te bestuderen. Of, om misschien wel het mooiste citaat uit het boek aan te halen: ‘ Wanneer je praat, herhaal je alleen wat je al weet. Maar als je luistert, zou je iets nieuws kunnen leren’ (Dalai Lama). En leren kunnen we. Of beter: moeten we, willen we er nog beter voor onze medewerkers kunnen zijn.

Empathisch luisteren
Het voert voor de recensie te ver – en zou het model van Pierau tekort doen – om nu de 7 niveaus van luisteren te benoemen en te bespreken. Daarom de keuze nu alleen in te zoomen op het hoofdstuk over empathisch luisteren (‘empathie hebben’, is een tweede kenmerk van dienend leiderschap). Boeiend aan de opzet van het model, is dat luisteren op elk niveau begint bij luisteren naar jezelf. Empathisch luisteren start dan ook met te leren luisteren naar eigen gevoelens. Erkennen wij onze eigen emoties? Pas wanneer wij dit doen, kunnen we ervoor zorgen dat onze eigen innerlijke emotionele ruis ons niet blokkeert en we empathisch kunnen luisteren naar de ander.

Een mooie eye-opener – en geweldig argument om leidinggevenden ervan te overtuigen echt in hun mensen te investeren – is , dat empathische gesprekken juist minder tijd kosten. ‘Uit onderzoek tussen artsen en patiënten blijkt dat de empathisch gevoerde gesprekken niet langer duren en dat de patiënten ook niet vaker terugkomen op consult.’ De gesprekken duren volgens Pierau juist korter, wanneer we empathisch luisteren. Pierau geeft als verklaring dat de spreker zich meer gehoord voelt, en hij of zij dus ook niet de behoefte heeft zich nog eens extra te verduidelijken, waardoor je eerder tot de kern van het gesprek komt. Tel uit je winst!

Kostbare lessen
Om tot de kern van Leiderschap in luisteren te komen en ook de leidinggevenden mee te nemen die – om wat voor reden dan ook – geen tijd of energie hebben dit boek van a tot z te lezen, zou ik willen aanraden er in de stijl van ‘De kleine Covey’ een handzaam, makkelijk toegankelijk boekje bij te maken. Want de lessen die Pierau aanreikt, zijn te kostbaar om te laten liggen.